Từ năm 1983, chùa được công nhận là Tu viện Phật giáo quốc gia quan trọng của Trung Quốc. Nơi đây là một trong những điểm hút khách du lịch bậc nhất với vị trí đắc địa khi nằm giữa những ngọn núi hùng vĩ. Chùa có hơn 1.500 năm lịch sử, và nằm trong quần thể các công trình lịch sử ở Đăng Phong được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Thiếu Lâm tự cũng là nơi khai sinh môn phái cùng tên nổi danh khắp thế giới. Nó cũng được xem là nguồn gốc của một số võ công tại Trung Quốc, gắn liền với  thành ngữ: Thiên hạ công phu xuất Thiếu Lâm, nghĩa là mọi võ thuật trong thiên hạ đều khởi phát từ Thiếu Lâm. Chùa Thiếu Lâm nổi tiếng với mối liên hệ giữa Phật giáo và võ thuật. Đây là cái nôi của Thiền tông Trung Hoa và nơi đào tạo những bậc thầy võ thuật.

Quyền thuật Thiếu Lâm được biết đến là "nhẹ như mèo, vọt như hổ, đi như rồng, động như chớp, tiếng như sấm". Môn phái này cũng có nhiều bài quyền nổi tiếng như Mai Hoa quyền, Ngũ hình quyền, Trường quyền, La Hán quyền..

Chùa được xây dựng vào năm 495, trong triều đại Bắc Ngụy. 32 năm sau đó, nhà sư Ấn Độ Bồ đề Đạt ma đến đây sinh sống và từ đó trở đi, ngôi chùa được mở rộng, số lượng các nhà sư cũng tăng lên và danh tiếng ngày càng lan rộng. Bồ đề Đạt ma cũng là nhân vật huyền thoại, nổi tiếng và được tôn kính nhất tại Thiếu Lâm tự.

Xung quanh Thiếu Lâm tự, người ta mở nhiều trường học võ với quy mô lớn. Trong đó, trường lớn nhất, Tagou Wushu Thiếu Lâm tự, có hơn 35.000 võ sinh. Học viên có thể lựa chọn các khóa học ngắn hạn và bộ môn võ theo nguyện vọng.

Truyền thuyết kể rằng, sau khi đến đây, Bồ đề Đạt ma thấy các nhà sư không có hình thể khỏe mạnh cho thiền định, thường ngủ gục khi thiền. Do đó, ông dạy cho các nhà sư một hệ thống các bài thể dục được gọi là Thập bát La hán chưởng. Dần dần, các động tác này phát triển thành võ thuật. Theo truyền thống, các nhà sư Thiếu Lâm học võ để phòng thủ và rèn luyện sức khỏe.

Tiếng tăm về võ công của các nhà sư Thiếu Lâm tự bắt đầu nổi vào đầu đời nhà Đường. Một bia đá ở chùa dựng vào năm 728 tả lại việc các nhà sư chiến đấu, giúp Lý Thế Dân không ít trong cuộc chiến lên ngai vàng. Võ công của Thiếu Lâm tự đạt đến đỉnh cao vào thời nhà Minh, khi hàng trăm nhà sư được phong hàm như tướng trong quân đội và đích thân chỉ huy các chiến dịch chống lại quân nổi loạn.

Sau hơn 1.500 năm tồn tại, nơi đây là một trong những ngôi chùa cổ nhất Trung Quốc. Nó cũng từng nhiều lần bị hủy hoại, và được trùng tu. Tuy nhiên, danh tiếng về ngôi chùa chỉ thực sự hồi sinh từ sau năm 1982 khi bộ phim Thiếu Lâm Tự do Lý Liên Kiệt thủ vai chính thành công vang dội. Chùa được chính phủ cho tu bổ và trở thành điểm du lịch chính thức.

Hiện nay, chùa mở cửa một phần diện tích cho khách tham quan, với các công trình như Thiên vương điện, Thiên Phật điện, Tàng kinh các, Lập Tuyết đình... Nơi nổi tiếng nhất đối với phần lớn du khách Việt khi đến đây tham quan có lẽ là Tàng Kinh các, nơi từng lưu giữ các bộ kinh sách quý về Phật pháp và võ thuật của Thiếu Lâm. Nơi đây cũng từng được nhà văn Kim Dung nhắc đến trong một loạt tiểu thuyết kinh điển về kiếm hiệp Trung Quốc.