Giờ bạn đến thăm tu viện của sư. Sư cũng có một con khỉ, và con khỉ này cũng không chịu ngồi yên. Lúc nó lấy cái này; lúc nó chạy chỗ kia, nhưng nó không khiến bạn bực bội, đúng không? Tại sao? Vì bạn cũng có một con khỉ ở nhà. Bạn đã quen với tánh khỉ. “Khỉ ở nhà cũng giống như khỉ ở đây. Ở tu viện cũng giống như ở nhà. Cũng là khỉ”. Bạn biết chỉ một con khỉ, nhưng dầu đi đâu, bạn thấy khỉ cũng giống nhau, và nó không khiến bạn bực mình, đúng không? Đó là người hiểu khỉ.

Nếu ta hiểu khỉ, thì ta không trở thành khỉ. Nếu bạn không hiểu khỉ, thì ngay khi bạn thấy khỉ, chính bạn trở thành khỉ, đúng không? Khi bạn thấy nó lấy cái này, giựt cái kia, “Ồ!” Bạn bực mình. Bạn không vừa lòng vì khỉ. Đó là người không hiểu khỉ. Người hiểu khỉ thì nghĩ, “Cũng là khỉ. Con khỉ ở tu viện Diamond Light Cave cũng giống thế”. Vậy thì có gì phải bực bội? Bạn biết khỉ là như thế nào, vậy là đủ. Bạn có thể tự tại, an bình. Nếu khỉ có nhảy nhót trước mặt hay sau lưng, bạn đều tự tại. Bạn không bực mình với khỉ. Tại sao? Vì bạn hiểu khỉ - nên bạn không trở thành khỉ. Nếu bạn không hiểu khỉ, bạn bực bội. Khi bực bội, bạn trở thành khỉ - hiểu không? Đó là cách để sự việc trở nên dễ xử.

Chúng ta phải biết về các mối ưu tư của mình, hãy quán xét chúng. Có cái ta ưa thích; có thứ ta không, nhưng rồi thế nào chứ? Đó là việc của chúng. Đó là bản chất của chúng - giống như khỉ.  Khỉ nào cũng giống nhau. Chúng ta hiểu các mối ưu tư, trạng thái của chúng như thế nào. Có cái ta ưa thích; có thứ ta không. Chúng là như thế. Chúng ta phải thành thuộc với chúng. Khi đã thành thuộc, hãy buông chúng: “Các mối ưu tư chẳng chắc chắn. Chúng vô thường, khổ và vô ngã”. Ta tiếp tục quán sát chúng theo cách đó. 

Nếu chúng gây phiền toái, nếu chúng luồn lách, chỉ quán sát chúng - chúng chẳng là gì cả. Bất cứ ta ngồi ở đâu, khi ưu tư, bận tâm nổi lên qua mắt, tai, mũi, lưỡi, thân hay tâm, ta nhìn, “Hừm. Chúng chẳng là gì”. Giống như khi quan sát mấy con khỉ. Con khỉ nào cũng giống nhau. Chẳng có gì quan trọng. Sau đó chúng ta có thể an bình.

 

Ajahn Chah