Lão Tử từng giảng: “Kẻ biết người là người khôn, kẻ tự biết mình là người sáng suốt.” (Chương 33, Đạo Đức Kinh). Khi người ta bị tiền tài và danh vọng che mắt, họ sẽ mất đi trí tuệ để thật sự nhận biết được bản thân mình. Để đạt được trí tuệ tự nhận thức ấy, trước tiên người ta phải tu chính bản thân và đạt tới cảnh giới giác ngộ. Chữ Hán “悟” (ngộ) gồm hai chữ khác ghép thành. Chữ bên trái là cây “tâm” còn chữ bên phải là “ngô” (ngã). Tóm lại, “ngộ” nghĩa là tự nhận biết được bản ngã của mình. Người ta trước hết phải thật sự hiểu được nội tâm của mình rồi mới có được trí tuệ hiểu hết con người mình. Đây là lý do tại sao ngày nay có rất nhiều người nổi tiếng trên thế giới, nhưng lại có rất ít người đạt khai ngộ. Thậm chí để tìm được một minh sư trong cõi phàm này còn khó hơn.

Một người thầy phải dạy cho các môn đồ của mình về cả đạo đức lẫn tri thức, và phải có khả năng giải đáp được mọi thắc mắc của họ. Nếu không người khác sẽ coi đó là kẻ lừa đảo. Dựa trên những giá trị của Trung Hoa cổ đại, giáo viên được chia thành 3 cấp bậc: thượng sĩ thuyết về Đạo, trung sĩ giảng về đạo đức, hạ sĩ dạy về kỹ năng. Khả năng thuyết giảng về Đạo và dẫn dắt môn đệ đạt được Đạo minh chứng cho một người thầy bậc thượng.  Đó mới là minh sư. Một người thầy bậc trung tôn vinh đạo đức và giảng cho các đồ đệ về đạo đức. Đó cũng được coi là một người thầy tốt. Còn người thầy bậc hạ thì chẳng dạy gì khác ngoài các tiểu năng tiểu thuật để quảng bá gia phái của mình và đáp ứng các truy cầu thế tục của người học. Kết cục, ông ta sẽ dẫn học trò sang đường tà. Những tiểu thuật ấy chỉ mang lại điều xấu cho họ cùng với các môn đệ mà thôi.

Đọc vạn quyển sách không bằng chu du vạn dặm. Chu du vạn dặm không bằng thỉnh giáo vạn người. Thỉnh giáo vạn người không bằng được minh sư chỉ lối. Minh sư chỉ lối không bằng tự mình tu hành giác ngộ.

Thật vậy, một người thầy chân chính giống như ngọn đèn rực rỡ trong đêm (“Minh sư như minh đăng”). Chỉ những ai tìm được người thầy chân chính của mình thì người đó mới có thể bước ra khỏi bóng tối.

ST