Lên ngôi lúc 7 tuổi, từ nhỏ ông đã biết rèn luyện tâm tính nên luôn hòa nhã, hiếu học và thương dân. Dân gian truyền lại, mỗi một bài văn, ông đều đọc 100 lần, sao chép 100 lần và học 100 lần.

Năm 15 tuổi, ông bắt đầu độc lập xử lý triều chính. Mỗi ngày ông thức dậy lúc 4 giờ sáng, buổi sớm thiết triều, buổi chiều tiếp kiến quan viên, tiếp kiến toàn bộ quan huyện khắp toàn quốc. Tối đến, ông phê duyệt tấu chương, hết năm này qua năm khác, không hề biếng trễ. Sự hiểu biết sâu sắc, trí tuệ, khiêm cung và đức độ của ông đã khiến hết thảy các quan viên đều kinh ngạc thán phục, cảm động, và họ không dám một phút lười biếng, hết lòng phò tá vua.

Một ngày kia, Khang Hy chất vấn một viên quan quản lý nông nghiệp, xem toàn quốc trung bình mỗi người sỡ hữu bao nhiêu diện tích đất. Câu trả lời là 1,5 mẫu. Hoàng đế bèn nói: “Ta không thể ăn lương thực của thần dân, vì thế ta cũng sẽ trồng trọt trên 1,5 mẫu đất.”

Từ đó trong hậu cung ông đã trồng rau, lúa mì, gạo và tự mình tưới nước, bón phân. Nhưng do khí hậu miền bắc Trung Quốc rất lạnh, nên lúa không thể phát triển tốt.

Khang Hy phát hiện thấy có một cây lúa trong ruộng của mình mọc cao hơn những cây khác. Đến mùa thu, ông lấy giống từ cây này và gieo mầm vào mùa xuân năm sau. Theo cách này, ông đã tìm thấy một chủng lúa tốt phù hợp với khí hậu miền Bắc. Ông đưa nó cho nông dân, quả nhiên sản lượng lúa cải thiện, bách tính an cư lạc nghiệp, đời sống no đủ.

Nhờ sự chăm chỉ, chuyên cần cùng những đức tính tốt đẹp mà vua Khang Hi đã khai sáng một thời kỳ thịnh vượng cho bách tính trăm họ. Ông thực sự là tấm gương cho muôn đời noi theo.

St