Bà lão nói: “Tôi có hai đứa con gái, đứa lớn gả cho người bán giày vải, đứa nhỏ gả cho người bán dù đi mưa. Trong mùa mưa, tôi sẽ nghĩ đến đứa con gái lớn, vì ngày trời mưa, không có khách đến mua giày vải, cho nên tôi không tránh khỏi thương tâm; Nhưng lúc trời nắng, tôi lại lo lắng cho đứa con gái nhỏ, bởi vì lúc trời nắng, dù đi mưa của con gái nhỏ lại không bán được, như vậy tôi lại không thể cầm lòng và rơi lệ. Vì thế mà tôi suốt ngày lo lắng canh cánh trong lòng, cảm thấy rất phiền não.

Thiền sư nghe xong, cười cười nói: “Ồ! Hóa ra vậy, bà nghĩ như thế là không đúng rồi!”.

Bà lão nói: “Thưa Thiền sư! Làm mẹ lo lắng cho con gái như vậy có gì là không đúng? Tôi biết lo lắng cũng chẳng có ích gì, nhưng không thể kiềm chế được bản thân!”

Thế là Thiền sư liền khai mở cho bà: “Bà lo lắng cho con gái của mình đương nhiên không có gì sai trái, nhưng vì sao bà không vui cho con gái? Bà có thể thay đổi góc độ suy nghĩ, lúc trời nắng bà mừng cho con gái lớn, bởi vì cửa hàng giày vải của con gái lớn chắc chắn buôn bán được thịnh vượng; lúc trời mưa, bà nên mừng cho con gái nhỏ, vì dù đi mưa của con gái nhỏ chắc chắn rất đắt đỏ. Vì vậy, bà nên mỗi ngày mừng vui cho con gái mới đúng!”

Bà lão nghe lời của Thiền sư, luyện tập, quả nhiên là lý lẽ này, thế là phiền não như khói tản mây bay, từ đó mỗi ngày bà đều vui mừng cho con gái.

Phiền não thường khiến cho con người đứng ngồi không yên, tâm thần không ổn. Nhưng phiền não vẫn có cách để thoát khỏi, đó chính là thay đổi tư duy, sửa đổi góc độ suy nghĩ thì sự việc sẽ thay đổi, tâm tình cũng nhờ đó mà thay đổi.

Phật Giáo nói “tất cả đều do tâm tạo”, suy nghĩ của con người tạo nên khổ vui, niềm vui không cần tìm đâu xa mà nó ngay trong hiện tại, chỉ cần chúng ta có thái độ tích cực với cuộc sống thì cuộc sống mỗi ngày đều đầy lạc quan và vui vẻ.

Trong bài thơ “Chữ Nhàn” Nguyễn Công Trứ cũng có nói:

Tri túc tiện túc, đãi túc, hà thời túc,
Tri nhàn tiện nhàn, đãi nhàn, hà thời nhàn?

(Biết đủ là đủ, đợi cho đủ thì bao giờ mới đủ.

Biết nhàn là nhàn, đợi cho nhàn thì bao giờ mới nhàn?)

Đúng vậy, chỉ có người biết đủ mới mãn nguyện với cuộc sống hiện tại của mình, người không biết đủ thì chẳng bao giờ biết mãn nguyện, người không biết đủ thì dù có hạnh phúc giàu có bao nhiêu bản thân họ với thấy họ là người nghèo nàn đau khổ. Chính vì vậy chỉ có tự mình mới đem đau khổ lại cho chính mình, người khác không thể làm mình đau khổ hay nghèo nàn đi được. Vì vậy, hạnh phúc hay giàu sang không phải ở chỗ mình sở hữu vật chất nhiều hay ít mà tự mình có biết đủ hay không mà thôi và chính thái độ của mình đối với cuộc sống quyết định đến sự hạnh phúc hay khổ đau của mình!

Liên Hải dịch