Ở đây cũng thế. Anicca - những thứ vô thường - ta muốn chúng thường hằng. Khi chúng vô thường, ta buồn khổ. Người có thể thấy các pháp vô thường là vô thường, sẽ được tự tại. Không có vấn đề với họ.

Từ ngày có mặt trên đời, chúng ta đã chạy trốn sự thật. Ta không muốn sự vật như chúng là, nhưng ta cũng không thể khiến chúng khác đi. Đó chỉ là cách của chúng. Chúng không thể khác đi. Giống như cố gắng biến con vịt thành con gà. Điều đó không thể xảy ra. Con vịt là con vịt. Hoặc muốn biến con gà thành giống con vịt. Không thể giống được. Con gà là con gà. Ai nghĩ rằng mình muốn hoán đổi mọi việc như thế, sẽ phải khổ đau. Nhưng nếu ta nghĩ, “Sự vật là như thế”, ta sẽ tự tại - vì dầu bạn có cố gắng đến mức nào, bạn cũng không thể khiến thân bền vững hay tồn tại mãi. 

Muối mà không mặn 

Có một vị tự xưng là thiền giả, đến thăm và xin được ở lại thiền viện. Ông hỏi về phương cách chúng tôi tu tập, và tôi trả lời, “Nếu sống ở đây, ông không thể giữ tiền hay lưu giữ thứ gì. Chúng tôi sống theo giới luật”. 

Vị ấy nói mình thực hành hạnh không bám chấp.

Sư nói: “Tôi không hiểu ý ông”. 

Ông ta hỏi, “Nếu con sử dụng tiền mà không bám chấp, con có thể ở lại đây không?” 

Nên sư nói, “Dĩ nhiên. Nếu ông ăn muối mà nói muối không mặn, thì ông có thể ở lại. Nếu ông chỉ tuyên bố là mình không bám chấp chỉ vì ông không muốn tuân giữ giới luật rắc rối, thì khó mà ở lại đây. Nhưng nếu ông ăn muối mà không thấy mặn, thì tôi sẽ tin ông. Ông có thể thực sự ăn cả ký muối mà không thấy mặn? Việc không bám chấp là điều không thể chỉ nói ngoài cửa miệng. Nếu ông nói năng theo kiểu đó, thì ông không thể sống ở tu viện này”. 

Sau đó, vị thiền giả ra đi. 

Ajahn Chah