Do bởi có sự thay đổi nên vui có rồi vui mất, hạnh phúc đến rồi hạnh phúc đi. Vì vậy ngay cả lạc thọ, khi chúng thay đổi và mất đi, cũng sẽ gây ưu phiền và đau khổ. Những gì không bền vững, còn đổi thay là khổ (dukkha).

Nhân vật ta quý mến bỏ ta đi. Thay đổi! Ta khổ. 

Người ta thương còn đó, nhưng ta phải ra đi. Thay đổi! Ta cũng khổ. Cuối cuộc đời là một con số không vì khi từ giã cõi đời ta không đem theo được gì cả, ngoài nghiệp của ta. Một đồng xu, cắc bạc mà người thân bỏ vào miệng người chết thì cũng còn ở đó thôi (Đây là một nghi thức tang lễ trong vài nền văn hóa). Người đi vẫn đi với hai bàn tay không.

Dù tranh đấu cả cuộc đời, cuối cùng cũng toàn là thất bại và đau khổ vì lạc thọ không nằm trong quyền sở hữu của chúng sanh. Khổ thọ theo liền với lạc thọ trong suốt cuộc luân hồi. Kiếp sống mong manh, phù du, và đời người như cơn gió qua.

Thấy được như vậy nên xưa kia Đức Bồ Tát nảy sinh chán nản với những đau khổ triền miên này. Ngài xuất gia sống đời phạm hạnh để tìm phương cách chế ngự và chiến thắng được tâm vốn đầy phiền não, tìm một sự an vui mãi mãi. 

Trong Kinh Đại Niệm Xứ (Mahā Satipaṭṭhāna Sutta), 

Đức Phật dạy bốn cách quán niệm để thiết lập chánh niệm, trong đó có niệm thọ (vedanā):

Tỳ khưu quán sát thọ trong thọ,

Tinh cần, tỉnh giác, chánh niệm 

Để chế ngự tham ưu ở đời. 

Đời ở đây không phải ở chợ, ở phố, ở bên ngoài. Đời không ở ngày sau, kiếp tới. Đời ở trong cảm thọ của chính ta, phát sinh từ sự giao tiếp giữa tâm và đối tượng mà ta đang gặp. Cố gắng ghi nhận mọi cảm thọ - khổ thọ, lạc thọ và thọ vô ký - ngay khi chúng vừa sanh khởi, thiền sinh sẽ thấy rõ được sự sinh khởi và hoại diệt của chúng trong từng phút, từng giây, từng sát na. Từ đó sẽ không còn tham muốn, bám víu vào chúng nữa khi chúng đến hay đi. Đó chính là “chế ngự tham ưu ở đời” ngay trong lúc bây giờ, là chiến thắng lớn nhất - chiến thắng tâm.

Thiền sư Kim Triệu