Sự tu hành đi ngược lại những thói quen của chúng ta. Chân lý đi ngược lại những ước muốn của chúng ta, cho nên chúng ta thấy tu hành là khó.

Có những thứ chúng ta cho là sai, có thể là đúng, và có những thứ chúng ta cho là đúng, có thể là sai. Tại sao vậy? Bởi vì tâm của chúng ta tối mịt, chúng ta không nhìn thấy chân lý rõ ràng.

Chúng ta không thật sự biết một điều gì cả, và vì thế chúng ta bị đánh lừa bởi những lời dối trá của người khác.

Cái đúng thì họ nói là sai, và chúng ta tin họ. Cái sai thì họ nói là đúng, và chúng ta lại tin họ. Đây là bởi vì chúng ta chưa làm chủ chính mình.

Cảm xúc của chúng ta liên tục đánh lừa mình. Chúng ta không nên lấy cái tâm này và những ý kiến của nó làm bảng chỉ đường, bởi vì nó không biết chân lý.

Lại có những người không muốn nghe ai nói gì cả, nhưng đây không phải là đường lối của kẻ trí. Kẻ trí lắng nghe tất cả.

Những ai nghe Pháp phải lắng nghe dù họ thích hay không, và họ không tin tưởng một cách mù quáng. Họ phải ở lại giữa đường, điểm giữa và không buông thả. Họ chỉ lắng nghe và rồi quán chiếu, từ đó, họ tìm thấy những kết quả xác đáng và phù hợp.

Kẻ trí quán chiếu và tự mình nhìn thấy tiến trình nhân quả trước khi họ tin vào những gì họ nghe. Dù vị thầy nói thật, cũng đừng tin ngay, bởi vì bạn vẫn chưa tự mình biết sự thật đó.

Tất cả chúng ta cũng vậy. Tôi tu hành đã lâu và từng nghe nhiều sự dối trá. Chẳng hạn, “Sự tu hành này rất khó” Tại sao tu hành lại khó? Nó khó chỉ vì chúng ta nghĩ sai, quan niệm của chúng ta sai lạc.

Thiền Sư Ajahn Chah