Trưởng tử Như Lai được gọi ngay sau khi giới tử đăng đàn thọ giới Cụ túc. Người làm Trưởng tử Như Lai thì nhất định phải thành tựu được bản thể Tỳ-kheo, tức là phát sinh được Vô tác giới thể. Có Vô tác giới thể thì mới chứng minh được giới tử đó có tha thiết ham muốn thọ giới, khao khát muốn bước lên địa vị hàng đầu trong các chúng, gánh vác trọng trách lèo lái con thuyền Phật pháp trường tồn trong cõi ác năm trược.

Từ Thức-xoa-ma-na, Sa-di, Sa-di-ni, ưu-bà-tắc, ưu-bà-di đều không được gọi là ‘Trưởng tử Như Lai’; bởi vì phẩm chất của các chúng này chưa đủ khả năng để thay thế Đức Phật tuyên dương Chánh pháp. Chỉ có Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni mới có đầy đủ khả năng đại diện Đức Như Lai giữ cho Phật pháp mãi vững bền trên thế gian nên được gọi là ‘Tăng bảo thường trụ thế gian’.

Tăng bảo thường trụ thế gian đương nhiên là những bậc hảo tâm xuất gia, luôn có ý niệm về sự giải thoát, đạt được Tuệ giác vô thượng và đem Tuệ giác ấy dẫn dắt chúng sanh xa rời bể khổ nguồn mê luôn canh cánh bên lòng.

“Hủy hình thủ chí tiết

Cát ái từ sở thân

Xuất gia hoằng Thánh đạo

Thệ độ nhất thiết nhân”.

Người phát tâm, từ khi vào chùa xuất gia học đạo đã phải từ giã họ hàng thân thuộc, cha mẹ, anh em, bè bạn để cạo bỏ mái tóc xanh, khoác lên mình mảnh áo đà, nuôi dưỡng trong lòng một hoài bảo lớn ‘hoằng Thánh đạo’ và ‘độ nhất thiết nhân’. Hoài bão ấy chính là tâm Bồ-đề.

Tâm Bồ-đề là một nguồn năng lực rất mạnh, chính nó đã thôi thúc chúng ta đi xuất gia. Chính năng lực ấy tiếp tục phát triển trong suốt thời gian chúng ta sống đời sống xuất gia và giúp chúng ta có thêm sự tinh tấn, dũng mãnh, đủ nghị lực để vượt qua mọi khó khăn trở ngại và giúp cho chúng ta có hạnh phúc.

Mảnh đất nuôi dưỡng tâm Bồ-đề này xanh tốt nhất là khi bước lên nấc thang Tỳ-kheo. Nấc thang hàng đầu các chúng là môi trường thích nghi nhất để tâm Bồ-đề phát huy hết năng lực đã phôi thai và nuôi dưỡng suốt thời gian làm điệu với đời sống của một Sa-di hay Sa-di-ni.

Tổ Quy Sơn đã nhắc nhở vấn đề này rất khẩn thiết trong văn Cảnh sách: “… Người xuất gia là phải cất bước đến phương trời cao rộng, tâm hình phải khác tục. Nối thạnh dòng Thánh, hàng phục quân ma để đền trả bốn ân, cứu giúp ba cõi. Nếu người xuất gia không làm được như thế mà ở trong chúng Tăng, lời nói hạnh kiểm vẫn còn hoang sơ, luống hao của tín thí. Chỗ đi năm trước, tấc bước không rời, lếu láo một đời, lấy chi nương tựa. Huống nữa đường đường Tăng tướng (sáu căn đầy đủ) dung mạo dễ xem. Sở dĩ được như thế là do đời trước đã gieo trồng căn lành, nên đời này mới cảm quả báo như thế ấy…”

Thế nên người xuất gia không phải vì cơm áo, cũng không phải vì hoàn cảnh, một lòng tha thiết muốn nối thạnh dòng Thánh, độ tận chúng sanh thì đối với việc bước lên địa vị Tăng bảo quả là niềm khao khát lớn. Chúng ta phải có ý niệm như thế, tâm Bồ-đề vững chãi như thế thì mới xứng đáng đứng vào hàng ‘Trưởng tử Như Lai’.

Trong hoàn cảnh xã hội tiến bộ ngày nay, nếu Trưởng tử Như Lai muốn làm nên sứ mạng của Như Lai đã phó thác thì nhất định phải có vốn kiến thức vững vàng về Phật học và thế học. Một vị Tỳ-kheo muốn tuyên dương được giáo pháp Phật-đà ít nhất phải tốt nghiệp chương trình phổ thông Trung học và phải trải qua sáu năm thâm nhập giáo lý Đức Phật. Làm trưởng tử của Như Lai không thể nói đến điển chương là phải xoay mặt vào vách, hay hiểu lờ mờ trong tư tưởng Liễu nghĩa Đại thừa. Một trưởng tử của Như Lai càng không thể hiểu mập mờ khi muốn diễn đạt trọn vẹn một chân lý mầu nhiệm của Đức Phật, hay đánh giá sai lầm khi run rẩy từng nét bút trên những diễn đàn liên quan đến Phật pháp. Và bên trên hết, trưởng tử Như Lai phải đi như Như Lai đã đi, phải đứng, ngồi, ăn, mặc, ngủ và hành xử như những gì Như Lai đã làm.

HÒA THƯỢNG THÍCH MINH THÔNG

Trưởng Ban Tăng Sự GHPGVN Tp Hồ Chí Minh