Bà lão đốt am

16/09/2018 3:04
Chuyện bà lão đốt am là công án của Thiền tông

Có vị Tăng xin bà lão để nhập thất (bế quan) 3 năm. Qua 3 năm bà lão muốn biết vị Tăng này kiến tánh chưa! Bà sai con gái mỗi bữa mang cơm  cho vị Tăng, khi vị Tăng ăn cơm xong, rồi ôm chặt hỏi vị Tăng: Nói đi! Nói đi! 

Vị Tăng trả lời: Cây khô dựa đá lạnh, mùa đông chẳng hơi ấm (tỏ ra trạng thái cô gái ôm ông, ông không có cảm giác; theo người thường khen vị Tăng ấy rất hay, có công phu tu, con gái kể lại cho bà lão nghe). 

Bà lão nói: Nuôi ông đó 3 năm chẳng có ích lợi gì, đuổi đi và đốt luôn cái am. 

Vị Tăng đi lang thang một thời gian, rồi trở lại xin bà lão nhập thất lần nữa, trong 3 năm sẽ cho bà thỏa mãn. Bà già đồng ý, qua thời gian 3 năm bà lão cũng sai con gái trước đó mang cơm cho vị Tăng, chờ ông ăn xong rồi ôm chặt ông và hỏi: Nói đi! Nói đi! 

Vị Tăng trả lời: Trời biết, đất biết, ta biết, ngươi biết, đừng cho bà già biết.  

Cô gái kể cho bà già nghe như vậy. 

Bà già nói: À! Được rồi, chẳng uổng công ta nuôi 3 năm. 

Vị Tăng đã kiến tánh rồi, nhưng theo người đời làm sao được? Vì đâu có cái gì nữa, đã là bất nhị rồi không thêm bớt gì . Chứng tỏ cho bà già biết là ông đã kiến tánh.  

Nghịch với lý thì người kiến tánh mới nói được, còn người chưa kiến tánh thì phải hợp lý. Như trước kia chưa kiến tánh thì nói ra rất hợp lý, bà già biết ông chưa kiến tánh; kiến tánh rồi không lập chơn lý, nếu lập lý thì hợp lý và không hợp lý.  

Người kiến tánh không có đúng và không đúng. Nói như vậy bà già mới biết ông kiến tánh, nếu còn sợ bà già biết là còn tư tưởng của người thường, làm sao khác hơn người thường được? 

Tất cả cử chỉ lời nói của chư Phật chư Tổ là mục đích để phá chấp. Cho nên, người chấp lạy Phật thì Tổ nói không lạy Phật, người nào chấp không lạy Phật, thì Tổ nói phải cung kính lạy Phật.   

Như Sa Di chấp là khỏi lạy Phật, thì Hoàng Bá bảo phải cung kính lạy Phật  

Sa Di nói: Lạy gỗ lạy đất làm chi? 

Hoàng Bá bạt tai Sa Di: Bảo lạy Phật cứ lạy Phật, sao lại nói bậy? 

Sau này Sa Di làm vua, phong cho Hoàng Bá là Đoạn Tế Thiền Sư. Vua không trả thù do bị đánh bạt tai. 

Viện chủ hỏi Lâm Tế: Lạy Phật trước hay lạy Tổ trước? 

Lâm Tế trả lời: Phật không lạy, Tổ cũng không lạy.  

Ngài nối pháp của Hoàng Bá, Hoàng Bá thì lạy Phật, còn Lâm Tế thì không lạy Phật là phá chấp của viện chủ. 

Như viện chủ chấp tượng Phật, thì Đơn Hà đốt tượng Phật. 

Trích Lược Giảng Kinh Lăng Nghiêm - HT. Thích Duy Lực

Các tin tức khác

Back to top