Khi chúng ta quán sát giáo nghĩa Tứ diệu đế một cách kỹ lưỡng, điểm chủ yếu mà chúng ta thấy là sự quan trọng của tâm trong vai trò xác định kinh nghiệm của chúng ta về đau khổ và hạnh phúc.

Một người khi cảm thấy oán hận, phẫn nộ, khủng hoảng và lo lắng thì cũng theo đó mà xuất hiện sự cáu kỉnh, căng thẳng. Một cảm xúc tiêu cực này cứ tích tụ thì lâu ngày sẽ dẫn đến nhiều bệnh lý.

Bạn là một cộng đồng các sinh thể

Thoạt nhìn chúng ta tưởng những người nhẫn nhục phải cam chịu quá nhiều thiệt thòi vì sự dại khờ của họ, nhưng thực ra đó chính là những người khôn ngoan, dũng cảm và hạnh phúc nhất trên đời, vì họ đã có đủ khả năng biến khổ đau thành niềm an lạc.

Có chuyện kể lại về chuyến đi Đức Phật thăm Tỳ Kheo lâm bệnh khiến ai cũng phải ngỡ ngàng như sau:

Hạnh phúc quả thật ngắn ngủi. Đôi khi ta phải mất rất nhiều thời gian và năng lực để tạo dựng, nhưng rồi nó cứ bỏ mặc ta mà đi một cách tàn nhẫn.

Chân lý đầu tiên mà Đức Phật dạy trong Tứ diệu đế là sự thật về khổ, Khổ đế. Đức Phật dạy bản chất của thế gian là bất toàn, bất toại nguyện, là vô thường, là đau khổ.

Chuyện cũ kể lại rằng, như mọi ngày, một người nông dân ra thăm đồng để xem lúa của mình như thế nào thì ông bắt gặp con bò của hàng xóm lạc vào ruộng nhà mình. Ông vô cùng tức giận khi thấy con bò đang ung dung gặm lúa và giẫm đạp hoa màu.

Chưa có khi nào Phật cười to như thế, cười sảng khoái, “cười hùng mạnh như vua sư tử…” giữa đêm trăng Lăng Già cùng với chúa đảo Ravana và thần dân của ông, với sự có mặt của hàng ngàn Bồ tát.

Không có một nơi nào để đến và ta cũng sẽ không về đến một nơi nào. Ở đây có bước chân, có những cảm thọ, có gió và lá, có trời và mây, có tiếng chim hót và nắng ấm. Và thật ra, chúng ta có cần phải về, phải tới một nơi nào đó không, vì thực tại thì không bao giờ có một khuôn mẩu nhât định nào hết.

Biết lắng nghe là một phương pháp tu học có năng lượng chuyển hóa nhiệm mầu. Thật ra, khi ta ngồi lắng nghe một người bạn chia sẻ một khó khăn hay muộn phiền nào đó, ta cũng chỉ làm phương tiện để giúp người bạn ấy quay nhìn lại chính họ mà thôi. Điều mà ta có thể đóng góp cho người bạn là sự thinh lặng và tấm lòng rộng mở, không phê phán của chính mình.