Không bị ngoại cảnh quấy nhiễu gọi là công phu.

Khi ngoại cảnh có mặt, phản ứng quấy nhiễu là gì? Hỷ, Nộ, Ái, Ố, Ai, Lạc, Dục (mừng, giận, thương, ghét, buồn, vui, muốn) đấy là phản ứng, ta bị nó quấy nhiễu. Khi cảnh giới này hiện ra ta yêu thích, là bị quấy nhiễu. Tâm vốn như nước như như bất động, làm sao lại bị gợn sóng? Vì đã yêu thích, hoặc ghét bỏ nó, lại bị nó quấy nhiễu. Hỷ, Nộ, Ái, Ố, Ai, Lạc, Dục: được gọi là thất tình, nghĩa là khi ta bị quấy nhiễu, chắc chắn nổi lên tác dụng của bảy loại này.

Hỷ, Nộ, Ai là bi ai, yêu thương nó, đau lòng. Lạc, cảm thấy vui thích, hoặc lo lắng, lo nghĩ. Hỷ, Nộ, Ái, Ố, Ai, Lạc, Dục, chỉ cần nổi lên những phản ứng đó, liền chấp trước (vướng mắc) thủ tướng, đấy là hiện tượng gì? Đấy là dấu hiệu của luân hồi lục đạo (trời, người, a tu la, ngạ quỷ, súc sanh, địa ngục). Bởi thế có thất tình ngũ dục, ta sẽ không ra được luân hồi lục đạo.

Vãng sang thế giới Cực Lạc Phương Tây, trong giây phút cuối cùng, sát na (thời gian rất ngắn) niệm Phật để vãng sanh đó, không có thất tình ngũ dục, thật sự được vãng sanh. Nếu vào giây phút đó, tuy tâm cũng niệm Phật, nhưng vẫn còn vướng bận, quý vị đi không dứt. Người niệm Phật không thể không hiểu điều này.

Mục tiêu duy nhất của người niệm Phật chúng ta, là mong cầu vãng sanh. Bây giờ với tất cả các tướng, chúng ta phải làm nhạt nó. Vấn đề này rất quan trọng, nghĩa là với chấp trước thủ tướng, càng lúc càng nhạt, khi đi chúng ta mới thật sự buông xả. 

Nếu với tất cả các tướng, vẫn còn quyến luyến, đến lúc gần mất Phật không thể đến, tại sao? Tình chấp quá nặng, tình chấp là chướng ngại, đoạn được tình chấp mới cảm ứng được với Phật. Bởi khi Phật đến tiếp dẫn, nhất niệm (niệm Phật) đó là tâm thanh tịnh ta sẽ vãng sanh, nếu tâm nhất niệm đó ô nhiễm sẽ không đi được. Đây chính là người niệm Phật nhiều, người vãng sanh rất ít. 

HT. Tịnh Không