Dù đang sống với bao người chung quanh, cũng nên tập quen dần sự độc lập, không bám víu, vì cuối cùng, vẫn chỉ một mình mà đi một mình.

Chúng ta nên nhớ rằng chúng ta vốn dĩ cô đơn từ vô thủy luân hồi, mỗi người có một hạnh nghiệp riêng, dầu chúng ta có là cha, là mẹ, là chồng, là vợ, là con, là cái, là anh, là chị, là em, là cháu với nhau trong đời này thì chắc gì đời sau chúng ta gặp lại? Đó là chuyện thứ nhất.Thứ hai, cơ hội mang thân trời người, nhân thiên rất là khó; cơ hội đó đã khó, cơ hội được gặp nhau càng khó hơn.

Chúng ta vốn dĩ cô đơn, chúng ta cô đơn đã quen rồi, chúng ta quen khổ một mình, quen vui một mình, quen ác một mình, quen thiện một mình. Chẳng qua vì ảo giác, chúng ta thấy rằng một chiều mưa biên giới, ngồi một mình hiu quạnh cô độc quá chúng ta thèm một bàn tay, một mái tóc, một ánh mắt, một tia nhìn để sởi ấm lòng mình cho nó bớt cô quạnh, mình tưởng đó là tri âm tri kỷ nhưng không có dám đâu, nó chỉ góp phần chen lấn thôi, chứ niềm cô đơn của chúng ta vẫn muôn đời nằm đó không ai chia sẻ được cho mình đâu. Tôi xin quí vị tin như vậy đi.Chúng ta thấy rằng chính Đức Phật đã kêu gọi tinh thần độc cư. 

Không phải đạo Phật là đạo bi quan, bắt mình ăn rồi cứ nghĩ ba cái chuyện bất tịnh, rồi niệm chết, rồi sa đọa, đã vậy bắt sống một mình. Cái đạo gì buồn dữ trời, nhưng mà không, cái đạo này là đạo dành cho người trưởng thành, cho những người dám nhìn vào sự thật vì hôm nay anh có thấy được sự thật thì mai này anh có đối diện với nó, mới có thể tiếp tục ngon lành, bảnh bao.

Còn bình thường lúc vô sự mà anh không có bản lãnh để thấy ra sự thật thì mai này nó ập vô mặt anh, anh làm sao anh chịu nổi?

Không có khả năng sống một mình bây giờ thì mai này anh vào bệnh viện anh sống một mình, anh nằm với ai? Anh nằm với con người của anh, anh ở đó trên giường chết, anh hấp hối với ai? Hấp hối với anh. Anh tắt thở rồi, anh đi về một phương trời miên viễn chiêm bao nào đó, thì anh đi với ai? Anh đi một mình anh thôi. Anh đừng có nói với tôi là anh có vợ, có chồng, có con cái, có bạn bè, có tri kỷ, tri âm, tôi van anh đừng có nghĩ dại như thế. Anh mãi hoài trước sau chỉ có một mình anh.

Anh đã luân hồi vô số kiếp, một mình anh, anh có nghiệp thiện nghiệp ác của một mình anh, anh đi vào các cõi một mình anh. Có điều trong cái cõi nào đó, anh vô thấy chung quanh, nhìn những người gần gũi anh về quan điểm, về không gian, về địa dư, anh cho đó là bầy đàn, đoàn thể, cộng đồng, dân tộc, xã hội, đất nước, quê hương, cố quận của anh chớ thật ra không có, anh vẫn một mình, anh chỉ là một chiếc lá giữa rừng lá mà thôi.

Anh chỉ là một giọt nước trong một cái dòng nước, mà nói vậy thì mình cũng không thấy sự lẻ loi của nó nhưng mai này có ai đó lấy một giọt nước đem lên bờ mới thấy nó lẻ loi biết chừng nào!

Khi một giọt nước rời khỏi dòng nước, những giọt nước còn lại có đứa nào buồn, có đứa nào kêu réo, nhớ thương không? Không có. Ngày nào anh còn ở với tôi thì anh là một phần của cái cộng đoàn mà chúng ta đang có mặt, mai này duyên đến đẩy anh đi thì anh đi phần của anh, chúng tôi tiếp tục ở lại. Chuyện đời nó bạc như vậy đó.

Tôi nói không biết là bao nhiêu lần, thương nhau, yêu nhau lắm, nhớ nhau cho lắm, đám tang khóc nhiều cho lắm, một thất, hai thất, bảy cái thất, 49 ngày là là hết, không còn gì hết. Nhiều lắm mỗi năm đến ngày giỗ có nhắc lại một chút, rồi thôi. 

St