Hiểu rõ thế gian là vô thường để chúng ta bớt vướng mắc, để phát tâm Bồ-đề, để không trôi theo mê lầm và tích cực sống vươn lên chứ không tiêu cực buông xuôi theo nó.

Phải luôn chộp lấy thời cơ hoàng kim để tiến lên.

Vậy, tất cả thế gian là vô thường không có gì bền chắc, không có gì để nắm bắt, chấp chặt, thấy được như vậy thì cuộc sống chúng ta cởi mở và gần với nhau hơn.

Biết cuộc đời vô thường thì bớt làm khổ nhau.

Tất cả cùng sống chung trong cuộc vô thường, nên đem an vui cho nhau hơn là đem đau khổ cho nhau. Là cuộc sống vui hơn, và bình tĩnh với sự đời vô thường.

Giống như bà già khuyên người đàn bà kia, nên nhớ tất cả là vô thường rồi cái tâm buồn khổ nó cũng vô thường luôn.

Nên mỗi lần buồn thì nhớ cái tâm cũng vô thường, nó không có dừng.

Như vậy, khéo biết ứng dụng để luôn tiến trên đường học đạo, để bớt khổ thì đó là uống thuốc.

Một lý vô thường này quán kỹ, quán sâu là có thể đắc đạo.

Ngày xưa thời Phật có những vị quán vô thường mà chứng A-la-hán.

Quán thân mình vô thường thì cũng thấy là vô ngã, không có ngã thì ai buồn phiền, ai phiền não, ai sanh tử, phá được cái mê đó là chứng A-la-hán.

Có vị Tỳ-kheo vào buổi sáng ngồi gần bên bờ ao thấy hoa sen nở đầy ao tươi đẹp, tới trưa có một nhóm cô gái lội xuống hái hoa sen. Do hái bừa bãi, hái vội nên làm bầm dập các hoa sen còn lại, các lá sen xung quanh.

Sau đó, thầy nhìn lại thì thấy ao sen điêu tàn.

Buổi sáng thấy ao sen tươi đẹp, ánh mặt trời rọi xuống rất là nên thơ, nhưng trưa thì trở nên điêu tàn.

Thầy quán kỹ mọi sự mọi việc trong cuộc đời thật vô thường, và chứng A-la-hán.

Ở đây, các Phật tử nên khéo quán kỹ vô thường và ứng dụng vào cuộc sống, đừng chỉ hiểu vô thường qua loa trên chữ nghĩa.

Qua những điều trình bày trên chắc quý Phật tử cũng hiểu rồi, nhưng cái hiểu này có phải là cái hiểu của mình chưa hay còn là cái hiểu của thầy?

Phải làm sao chuyển nó thành cái hiểu của mình.

Để tóm kết bài giảng này cho tất cả luôn ghi nhớ, có một bậc thầy Tây Tạng dạy rằng:

“Bạn có bao giờ thật sự hiểu và thật chứng lý vô thường hay chưa? Bạn đã thâm nhập nó trong từng ý tưởng, từng hơi thở và từng động tác đến nỗi cuộc đời của bạn nhờ vậy mà được đổi mới hay chưa?”.

Tức là hiểu và thực chứng lý vô thường trong từng hơi thở, từng bước đi, từng lời nói, nhờ vậy mà cuộc đời của mình chuyển đổi, có làm được vậy không?

Và hãy tự hỏi bạn hai câu này, nếu bạn trả lời được thì bạn mới thật sự hiểu vô thường:

1. Câu thứ nhất là:

“Tôi có nhớ rằng lúc nào tôi cũng đang chết hay không?

Và mọi người, mọi vật khác cũng đang chết hay không?

Bởi vậy, tôi đối xử với mọi chúng sinh với lòng bi mẫn trong mọi lúc.”

Ngồi ở đây có nhớ mình đang chết dần hay không?

Nhớ mình đang chết, mọi người cũng đang chết, vậy là đồng cảnh ngộ.

Thấy tất cả cùng hoàn cảnh nên có lòng bi mẫn thương xót với nhau trong mọi lúc.

Nghĩa là chúng ta đang sống trong vô thường, trong sự biến đổi, đau khổ, thấy người khác cũng đang sống trong vô thường thì có sự cảm thông nên có lòng bi mẫn thương xót với nhau trong mọi lúc, có thể trả lời được câu đó chưa?

2. Câu thứ hai là:

“Sự hiểu biết về cái chết và vô thường nơi tôi có trở nên bén nhạy, cấp thiết đến độ là tôi đang dành mọi giây phút còn lại của đời tôi để theo đuổi sự nghiệp giác ngộ hay không?"

Nếu bạn có thể trả lời “có” cho hai câu hỏi ấy thì thật sự bạn mới hiểu lý vô thường.

Ở đây có ai trả lời cho hai câu hỏi này chưa?

Nếu chưa thì phải làm sao?

Chỉ chừng đó thôi mới thấy rõ, phải học lý vô thường suốt đời rồi.

Ngay bây giờ ngồi đây cũng vậy, hiểu được điều đó thì cuộc sống của chúng ta được chuyển hóa, đổi mới rất là nhiều, phiền não sẽ bớt.

Cho nên đó là thuốc cho tất cả.

Giờ thì mọi người khéo uống thôi!

HT. Thích Thông Phương