Thiền lạy giúp ta tiếp xúc với đất Phật, tổ tiên, ông bà, cha mẹ, giúp ta hòa giải và tha thứ. Thiền sinh chú tâm vào từng động tác khi lạy:

- Lạy thứ nhất, tiếp xúc với gia đình huyết thống

- Lạy thứ hai, tiếp xúc với gia đình tâm linh

- Lạy thứ ba, tiếp xúc với đại địa, với đất Phật

- Lạy thứ tư, buông bỏ mọi giận hờn, trách móc, oán thù

- Lạy thứ năm, hòa giải với tất cả mọi người

- Lạy thứ sáu, nguyện học theo tinh thần đức Phật và các vị Bồ Tát

- Lạy thứ bảy, buông bỏ mọi kiêu hãnh, ngạo mạn và ảo tưởng

- Lạy thứ tám, tiếp xúc với tự tính không sinh không diệt

- Lạy thứ chín, vượt thắng sợ hãi và đạt được an nhiên tự tại.

- Lạy thứ mười, tiếp xúc với an vui và hạnh phúc.

- Thiền lạy là gì?

Thiền lạy là bài thiền tập có công năng xoa dịu khổ đau, phát tâm tha thứ và gìn giữ khiêm cung. Có nhiều cách lạy nhưng hay nhất vẫn là tư thế lạy năm vóc sát đất. Buông bỏ mọi ngã mạn của bản thân, lạy xuống và học theo hạnh của Tam Bảo. Thông thường ta lạy ba lạy, năm lạy, mười lạy hoặc nhiều hơn tùy trường hợp và đối tượng thực tập. Khi lạy ta có chánh niệm về từng động tác và tâm ý. Ta biết ta chấp tay, cúi xuống, quỳ xuống, phủ phục, tiếp đất và đứng lên.

Lạy Phật không phải ta lạy bức tượng mà ta thực sự đang tiếp xúc với tinh thần Phật, tính cách Phật, từ bi Phật… Lạy chư tăng không phải ta lạy một con người mà ta thực sự đang bày tỏ tấm lòng nương tựa vào tăng thân, đi chung với tăng thân và tu tập cùng tăng thân. Lạy tổ tiên cha mẹ để bày tỏ lòng hiếu nghĩa, ghi nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục và gầy dựng bảo vệ đất nước từ ngàn xưa. Lạy nhau cam kết gìn giữ tình huynh đệ, tình nghĩa vợ chồng hay tình anh em ruột thịt.

Ta không phải là một cá biệt tách rời khỏi tập thể, cộng đồng hay thế giới. Không có gì gọi là cá tính, cái tôi và bản ngã. Ta có mặt vì hằng hà sa số yếu tố có mặt và chúng có mặt là vì ta. Lạy để biết rằng ta mang trong người hằng hà sa số yếu tố. Các yếu tố này nuôi dưỡng ta và vì ta mà phát triển. Ta thuộc về một tập thể nên bản thân không tự cho phép mình làm tổn thương tập thể. Muốn thực hiện điều đó, ta phải biết gìn giữ và trân quý chính ta, như vậy cũng đồng nghĩa với việc bảo vệ và tu tập cho tập thể.

Những người cô đơn vì tự giam hãm mình trong những bức tường của cá nhân và không chịu hòa mình với ai. Thiền lạy mang con người đến gần và làm bạn với nhau. Thiền giả được đất đai, vạn vật, người thương, tăng thân… nuôi dưỡng rất nhiều. Lạy không đơn giản mang ý nghĩa trả ơn mà ghi dấu một lời hứa vĩ đại: hứa thực tập hạnh phúc trong hiện tại, hứa gìn giữ khiêm cung với mọi người, hứa học theo hạnh của Tam Bảo, hứa tôn thờ kính trọng tổ tiên…

Ta chấp nhận và tha thứ những lỗi lầm, sai phạm của tổ tiên, của chính ta, vì thế ta trở nên bao dung và không gò bó trong đau khổ. Những tuyệt vọng và bức xúc được buông bỏ trong mỗi lần lạy. Năng lượng nóng nảy tan biến và năng lượng tươi mát dồn dập tỏa ra. Ta thấy tổ tiên và ta là một, Phật và ta là một, tăng thân và ta là một…, cho nên tha thứ tất cả là tha thứ chính ta, thân tâm sẽ khỏe khoắn và bình an trở lại. Thiền lạy có thể giảm thiểu bằng thiền xá chào. Xá chào chánh niệm cũng có tác dụng to lớn không thua kém gì.

Thiền sư Nhất Hạnh