Hai đứa trẻ khôi ngô tuấn tú ra đời đem lại niềm tự hào cho cha mẹ lẫn họ hàng thân tộc. Mọi người xem chúng như viên ngọc quý được trời Phật ban đến cho mình. Giao tình hai nhà càng thắm thiết khi bọn trẻ lớn lên, chung một mái trường, sớm tối cùng chơi đùa học tập, gắn bó nhau như thể anh em một nhà...

Theo thời gian hai cậu bé cũng đã khôn lớn trưởng thành trong cuộc sống ấm êm nhung lụa. Là bạn chí cốt, tâm đầu ý hợp trong từng việc làm sở thích, họ lại có một điểm chung được mọi người nể trọng, đó là đức tánh khiêm cung, biết sống hòa hiếu và yêu thương hết thảy. Gia thế và học hạnh đều hơn người, nhưng cả hai chưa bao giờ tỏ ra kiêu căng tự phụ ngay cả với người ăn kẻ ở trong nhà. Tuy vậy, mỗi người vẫn có cá tính độc lập cùng những suy nghĩ và niềm khát vọng riêng tư.

Một buổi chiều Kha Nguyệt rủ Tần Bà dạo chơi quanh con đường ngoại ô râm mát. Con đường tọa lạc nhiều ngôi tịnh xá thâm nghiêm cổ kính lại hài hòa với cảnh sắc thiên nhiên khiến chàng luôn cảm thấy nhẹ lòng khi tìm đến. Chàng yêu thích con đường vì sự yên tịnh nên thơ. Và điều làm Kha Nguyệt cảm xúc hơn hết là được chiêm ngưỡng các vị sư ngồi thiền bên các khu rừng trúc hay trong những hang động nằm dọc quanh sườn núi.

- Kha Nguyệt này! - Tần Bà chợt lên tiếng hỏi khi họ vừa đi qua một cánh đồng cỏ - Hình như bạn không quan tâm lắm về vấn đề thi cử. Bạn có đầy đủ mọi thứ mà bao người mơ ước. Đẹp trai, con nhà giàu, học giỏi...Vậy mà xem ra bạn chẳng mấy hứng thú với những điều ấy. Trong lòng bạn chắc đang ôm ấp điều gì khác. Bạn lại ưa thích tìm đến những nơi thanh vắng xa xôi...

Kha Nguyệt đang mải miết ngắm nhìn một bóng y vàng đi từ xa, nghe bạn hỏi, vội quay lại gật đầu:

- Quả như lời bạn nói. Tôi chẳng để tâm đến những điều đó. Tôi và bạn được thừa hưởng đầy đủ mọi thứ trên đời là do phước báo chúng ta tu tạo đã nhiều kiếp. Song đó chỉ là phước báo hữu lậu thế gian. Nó là hợp thể chứa đầy sự trúc trắc sa đọa cùng tội lỗi và lại rất mong manh như sương sớm đầu cành. Ngay chính bản thân chúng ta cũng không tránh khỏi cảnh vô thường sanh lão bịnh tử. Cuộc sống đời người diễn biến trong cảnh phù du ảo ảnh được mất hơn thua. Vì thế mà tôi luôn suy nghĩ về một con đường chơn lạc vĩnh cửu.

- Bạn nói vậy nghĩa là sao? Lẽ nào bạn lại từ bỏ con đường khoa cử, trong khi tài năng ý chí bạn có thừa? Gia đình và thân tộc luôn kỳ vọng vào người con ưu tú nhất của họ.

- Bạn biết đấy! Gia đình tôi vốn không xuất thân từ con đường khoa cử. Tôi học chỉ vì thích tìm hiểu và cũng để làm vui lòng cha mẹ.

- Thế thì... bạn sẽ đi theo con đường kinh doanh như cha bạn xưa nay chứ?

- Không - Kha Nguyệt lắc đầu - Chuyện buôn bán làm ăn thì đã có người em trai kế của tôi rồi. Kha Minh rất có năng khiếu về kinh doanh. Chú ấy sẽ nối nghiệp nhà.

Tần Bà ngơ ngác hỏi:- Vậy bạn đi theo con đường nào?

- Chúng ta sẽ tìm ra ngay thôi. À! Đến đây rồi.

Tần Bà theo Kha Nguyệt rẽ vào con đường nhỏ lên núi. Anh chàng vẫn thắc mắc hỏi bạn:- Chúng ta đi đâu vậy?

- Trên núi có một ngôi Tịnh Xá khá lớn- Kha Nguyệt ngước nhìn lên, vẻ mặt biểu lộ niềm hân hoan kính ngưỡng. Mấy hôm trước có vị Tôn giả trưởng thượng từ phương xa đến lưu trú. Sáng nay ngài thuyết pháp và chúng ta đến nghe.

Tần Bà thở phào: - Ra vậy. Bạn muốn đi nghe thuyết pháp. Ý bạn nói con đường sẽ chọn là đây chứ gì? Một con đường viễn ly trần tục, cắt ái từ thân, buông bỏ tất cả bạc tiền danh vọng...

- Cũng có thể. Mà hượm đã. Thời pháp bắt đầu rồi. Chúng ta vào nghe đi.

Lam Khê - Theo TTM