Ở đời người ta thường cho rằng hạnh phúc là khi ta có được cái này, hay cái khác: có nhà lầu, xe hơi, có vợ đẹp, con ngoan, có tài sản, quyền thế .v.v… khi chưa có thì mong muốn cho có, làm đủ mọi cách để được như ý muốn, có rồi thì sợ lại mất hoặc xem thường rồi lại muốn có những thứ khác, nếu không có được thì buồn phiền, bất mãn, khổ sở và người biết tu, biết sửa bản thân thì thấy “không có” là một hạnh phúc, không có ở đây là do sự quán chiếu thấy mọi sự phiền não đều do sự ham muốn mà ra. Bởi vậy cho nên người biết tu không muốn có, và nếu có rồi thì nên tập xả ly vì những thứ “có” trên thế gian này đều là ràng buộc.

Tuy nhiên đối với những người chưa có, chưa thỏa mãn được những mong ươc, thèm khát, còn mãi mê chạy theo vật chất thì xả ly là một việc làm rất khó làm, vì họ chưa có lấy gì mà xả bỏ. Đức Phật khi còn làm Thái Tử đã có vợ con, vàng bạc, của cải, cung phi mỹ nữ đầy đủ vật chất mà trong lòng vẫn nặng trĩu âu lo, không cảm thấy hạnh phúc, do đó Ngài mới xả bỏ đi tìm chân lý, tìm hạnh phúc chân thật, trong khi đó lại có những người chưa biết tu lại chạy theo của cải, vật chất, tài sản, danh lợi bởi vì trong đời của họ chưa được thỏa mãn, chưa cảm thấy có đầy đủ. Chỉ khi nào có được rồi và trải qua kinh nghiệm thấy những thứ mà họ đã nhọc công tìm kiếm chỉ đem lại sự phiền toái và khổ đau, thì lúc đó ý nghĩ xả ly mới xuất hiện. Trước hết có thân thì phải lo cho thân, ăn, mặc, ở, sống. Phải đi làm kiếm tiền, phải mua quần áo mặc, phải có nhà ở để tránh mưa nắng, khi thân đau ốm phải lo trị bệnh. Nếu có gia đình thì phải lo làm ăn buôn bán kiếm tiền nuôi vợ con. Suốt ngày chỉ lo suy nghĩ và làm đủ mọi chuyện cho cái ta, những thứ mà ta cần. Hạnh phúc xả ly tương đương với thiểu dục tri túc, có nghĩa là tâm không ham muốn và luôn luôn cảm thấy đầy đủ dù trong tay không có gì hết, với người biết tu không có sở hữu gì thật là một hạnh phúc. Nói như vậy có vẽ ngược đời nhưng người biết tu là kẻ đi ngược dòng đời kia mà… xả ly giống như người đang mang gánh nặng trên vai thì cảm thấy nhẹ nhàng và sung sướng vô cùng, người biết tu cần tập xả ly, vì xả ly nhiều chừng nào thì nhẹ chứng đó, xả ly không có nghĩa là vứt bỏ hết tài sản mình đang có, mà xả ly là trước hết xả bỏ sự ham muốn và buồn giận trong tâm, kế đến là xả bỏ sự vướng bận bên ngoài.

Tuy sống giữa tài sản và vật chất, nhưng tâm không còn nghĩ đến những thứ đó nữa là của ta, nếu có ai xin hoặc bị mất thì ta xem như nhẹ gánh nặng và hoan hỷ chấp nhận, tập xả ly tới mức cùng cực thì khi chết ta xem như trút hết gánh nặng, nhất là cái thân tứ đại, già yếu, sẽ hủy hoại theo thời gian, ta phải mang nó suốt cuộc đời, nay bỏ được nó, thì không phải là sung sướng hay sao? khi chết đến vui vẽ an nhiên tự tại mà ra đi.Người biết tu là tìm hạnh phúc chân thật, hạnh phúc này chỉ có khi tâm không còn dính níu, vướng mắc thèm khát mọi sự vật trên đời này, như vậy hạnh phúc chính là sự giải thoát của tâm ý, và muốn có giải thoát thì phải tập xả ly. Hãy nhìn vào tự tâm, xem mình còn dính níu vướng mắc, cái gì không? Có người xả bỏ được vợ con, xả bỏ được tài sản nhưng lại dính mắc vào danh lợi, địa vị...

"Sở dĩ người ta đau khổ chính vì mãi đeo đuổi những thứ sai lầm". Hãy xem tất cả công việc mà chúng ta làm và xem đó chính là phương tiện đừng dính mắt vào khiến chúng ta đau khổ, hãy tập xả ly mọi chuyện để đời sống ta được an lạc và hạnh phúc hơn.

                                                                                                        ---:::TTT:::---