Chất liệu nhiệm mầu của hơi thở

1/12/2013 5:19
Trong nhà thiền, hơi thở có ý thức là một chìa khóa nhiệm mầu mở cánh cửa dẫn ta bước vào thực tại. Hơi thở ý thức giúp chúng ta an trú trong hiện tại: ta có mặt trong giờ phút này, nhưng không bị những gì đang xảy ra chi phối và xô đẩy.

Trong nhà thiền, hơi thở có ý thức là một chìa khóa nhiệm mầu mở cánh cửa dẫn ta bước vào thực tại.  Hơi thở ý thức giúp chúng ta an trú trong hiện tại: ta có mặt trong giờ phút này, nhưng không bị những gì đang xảy ra chi phối và xô đẩy.

 
Tôi nghĩ, hơi thở có ý thức là một yếu tố rất quan trọng trong thiền tập, và cũng là nền tảng của chánh niệm, vì những yếu tố sau đây,
 
Hơi thở là sự sống.  Sự sống của ta bắt đầu với hơi thở và cũng sẽ chấm dứt bằng một hơi thở.  Khi ta tiếp xúc với hơi thở là ta đang tiếp xúc với chính sự sống của mình, bạn sẽ nhận thấy rằng tất cả chỉ là một tiến trình biến đổi, không ngừng nghỉ.  Hơi thở đến và đi, tiếp nối nhau như những vòng xoay tự nhiên của cuộc đời.  Không có gì để ta mong cầu và nắm bắt, cũng không có gì để ta ghét bỏ và xua đuổi.  Mọi việc tự đến và tự đi theo điều kiện tự nhiên của nó.
 
Hơi thở lúc nào cũng có mặt.  Ta đang làm gì, ở đâu, trong bất cứ một hoàn cảnh hay tâm trạng nào: buồn vui, được mất, hạnh phúc hay thất vọng… hơi thở bao giờ cũng có mặt với ta.  Ta có thể trở về tiếp xúc với hơi thở của mình bất cứ lúc nào ta muốn.  Chiếc bàn lúc nào cũng có mặt cạnh bên, để ta đặt tách trà của mình xuống cho nó được trở lại an ổn và tĩnh lặng.
 
Hơi thở mang ta trở về với bây giờ và ở đây.  Mỗi khi bạn ý thức đến hơi thở của mình, chắc chắn là bạn phải đang có mặt trong bây giờ và ở đây.  Vì hơi thở không thể nào có mặt trong một không gian hay thời gian nào khác hơn là giây phút hiện tại này.  Trong nhà Thiền có câu “Bước trên thật địa, thở giữa chân không”.  Nếu trong mỗi bước chân ta có một hơi thở ý thức đi kèm theo, bước chân của ta sẽ trở nên vững chãi hơn, vì mình đang thật sự có mặt ở nơi này.  Hơi thở sẽ mang ta trở về, giúp ta tiếp xúc được với “thật địa” ngay dưới bàn chân mình trong giây phút này.
 
Chế tác năng lượng tĩnh lặng.  Một hơi thở nhẹ nhàng và tự nhiên sẽ mang lại cho ta một năng lượng tĩnh lặng.  Nó giúp ta dừng lại và trở về với giờ phút hiện tại, nhưng không để những gì đang xảy ra lôi cuốn mình đi.  Trong một ngày mưa to gió lớn, nhìn một thân cây với cành lá nghiêng ngã, ta có thể lo sợ cây sẽ bị ngã đổ.  Tuy ở bên trên cành lá có bị gió xô đẩy ngã nghiêng, nhưng ta biết rằng cây đó sẽ đứng vững giữa cơn giông, vì nó có rễ ăn sâu trong lòng đất.  Rễ ấy chính là sự thực tập trở về nương tựa vào hơi thở ý thức của mình.  Mỗi khi có một bất an, bạn hãy thở vào một hơi thở có ý thức tự nhiên, nhẹ và sâu, bạn sẽ thấy lưng mình thẳng lên, thân trở nên vững vàng và tâm cũng được trở nên an nhẹ.
 
Hơi thở là cây cầu nối liền giữa thân và tâm.  Hơi thở tuy thuộc về lãnh vực của thân nhưng nó cũng phản ảnh và biểu lộ rõ rệt những trạng thái tâm lý của mình.  Mỗi khi sợ hãi, hơi thở ta trở nên gấp và nhanh, khi ta giận hơi thở ta nặng nề và ngắn, khi an vui hơi thở ta nhẹ nhàng, và khi ta nghỉ ngơi hơi thở sẽ trở nên sâu dài.  Và ngược lại cũng thế, hơi thở ta cũng có ảnh hưởng mật thiết đến những trạng thái tâm thức của mình.  Những lúc sợ hãi, lo âu, tức giận… nếu như ta biết trở về và làm an nhẹ hơi thở của mình, thân ta sẽ được buông thư và tâm ta cũng sẽ trở nên an nhiên hơn.
 
Hơi thở ý thức giúp ta chế tác được năng lượng của chánh niệm và tĩnh lặng.  Khi có hơi thở ý thức đi kèm theo những việc mình làm, ta sẽ thấy rõ được những gì đang thật sự xảy ra, nhưng không để bị chúng lôi cuốn theo.  Nó giúp ta dừng lại và thấy rằng, trước những hoàn cảnh khó khăn, ta bao giờ cũng có nhiều sự chọn lựa hơn mình nghĩ.
 
 
Nguyễn Duy Nhiên (duynhien.multiply.com)

Các tin tức khác

Back to top