Gia đình có ruộng tốt có thể tích lương phòng đói! Trải qua bao thế hệ lịch sử, ruộng đất mãi mãi là nguồn mạng mạch của đời sống người dân Đông Nam Á. Vì vậy người dân Đông Nam Á coi ruộng đất là căn bản của mạng mạch sống còn, coi ruộng đất là vật gia bảo truyền thừa. Cha mẹ luôn luôn nghĩ đến làm thế nào để có được mảnh vườn thủa ruộng lưu lại cho con cháu. Thật đáng đau lòng thay, khi nhìn thấy có một số người hậu học không nhìn thấy và cũng không thể hội được nỗi lòng trắc ẩn khổ tâm kia của bậc tổ tiên ông bà cha mẹ; không những không làm trọn vai trò kế thừa canh tác gia bảo điền địa, mà còn khiến cho ruộng vườn trở thành hoang dại, điêu linh; hoặc sa bẫy tửu sắc, đem tất cả gia sản điền địa cầm vay hoặc bán trắng dẫn đến thảm cảnh tán gia bại sản, tật bệnh tội khiên, trọn đời ân hận, nuối tiếc vô cam!

Điền địa ngoại giới cần phải canh tác, trồng trọt là điều kiện cuộc sống tự nhiên. Ngoài ra, nội tâm của chúng ta cũng gọi là ruộng tâm, đất tâm, luôn chờ đợi chúng ta chăm nom khai phát, canh tác. Chúng ta làm thế nào canh tác ruộng tâm của chính mình? Phật giáo dạy chúng ta phát tâm, chính là muốn chúng ta khai phát canh tác nguồn mạch ruộng phước điền chơn thiện mỹ của nội tâm.

Trong hiện thực cuộc sống, người cần mẫn thậm chí không ngừng xới đất dời đá lấp biển vá trời, tô bồi cải tạo ruộng vườn ngày một thêm mới chất màu mỡ, phì nhiêu, thâu qua khai khẩn đất hoang, phát rừng khai núi để canh tác trồng trọt hoa qủa.

Trong tất cả mọi khuôn mẫu ruộng đất đều có thể gieo hạt, cấy giống, có thể xây dựng bất luận mô hình canh tân kiến trúc. Trên mảnh ruộng tâm của chúng ta cần nên canh tác cày cấy như thế nào? Chúng ta cần nên bồi đắp những gì? Phương pháp canh tác ruộng tâm? Chúng ta có thể dùng tư duy quán chiếu, phản tỉnh, tĩnh tâm, niệm Phật, cũng có thể thâu qua thiền định, tham cứu, sám hối, phát nguyện...Ruộng đất của ngoại tâm dễ canh tác, trồng trọt, còn ruộng đất của nội tâm muốn canh tác không phải là chuyện đơn giản, cần có nội lực dõng mãnh từ sự phát tâm và lập nguyện. 

Một ngày nọ, Đức Thế Tôn đi ra ngoại thành ôm bình bát khất thực hóa duyên, gặp một vị Bà La Môn đang cày ruộng. Bà La Môn nhìn thấy Đúc thế tôn, lập tức hướng đến phía trước thưa hỏi:

Đức Thế Tôn, tại sao ngài không tự mình canh tác ruộng đất? Tại sao không dùng sức lao động của tự chính mình để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống?”

Đức Phật mỉm cười đáp: "Tôi thời thời khắc khắc đều chuyên tâm cần mẫn canh tác ruộng vườn!". Vị bà la môn không hiểu lời giải đáp của Đức Thế Tôn, nói: "Tôi chưa từng nhìn thấy ông xuống ruộng cầm cán cày, thúc trâu, gieo lúa giải mạ”!

Đức Phật từ bi mỉm cười, nói: "Tất cả chúng sanh đều là đất ruộng của ta. Tín tâm chính là chủng tử của ta. Thiện pháp chính là sương mai, cam lồ thuỷ. Trí tuệ chính là ánh sáng mặt trời. trì giới là lưỡi cày của ta, tinh tấn không giải đãi là con trâu mà ta tuyển chọn, chánh niệm là sợi dây để buộc thúc liểm trâu, chân lý là quai tay cầm để lèo lá luống cày, những phiền não của ba nghiệp thân khâu ý chính là cỏ xấu hoang dại mà ta thời khắc phải nhổ cắt, và sự tịnh lạc vĩnh hằng bất sanh bất diêït chính là ta canh tác thu hoạch được qủa hiện thực”.

Khế ngữ có câu: "Ruộng tâm vốn không mọc cỏ vô minh, tánh địathường khai hoa trí huệ". Lời ngữ ấy hàm ý nói rằng: "Muốn thu hoạch qủa như thế nào thì, trước phải dụng công canh cày như thế đó". Chúng ta mong muốn tâm mình trưởng thành hạnh đức từ bi trí tuệ? Hay là trưởng thành hạnh giống ngu si tà kiến? Xin hãy nhìn vào qúa trình dụng công canh cày ruộng tâm của chính mình!

Chúng ta mong muốn ruộng tâm của mình sanh trưởng thông minh, đĩnh đạc, lanh lợi thông đạt pháp phương tiện quyền xảo, chúng ta chỉ cần cần mẫn gieo rải hạt giống trí tuệ……Nếu chúng ta mong muốn có năng lực thu hoạch được thật quả thiện duyên, kiết tường, bình an, thuận lợi, thì cần nên siêng năng chăm chỉ cấy gieo hạt giống từ bi, hẳn nhiên là tùng tâm sở nguyện, tùng cầu sở đắc.!

Ruộng đất tâm cần phải không ngừng khai khẩn canh cày thì mới nảy sanh được qủa ngon trái tốt và mới thu hoạch được vụ mùa chất lượng như ý. Cần phải lấy nguyện lực tăng thượng để khai phát ruộng tâm, lấy nguyện lực xuất ly để canh tác ruộng tâm, lấy nguyện lực của bồ đề tâm để gieo cấy ruộng tâm. Vì trong tâm của mỗi chúng ta đều vốn có bảo tạng từ bi, trí tuệ, tín ngưỡng, lực lượng tàm quý… Do vậy mà nói canh tác ruộng tâm chính là phát tâm từ bi đố đãi người, phát tâm tu hành tinh tấn, phát tâm sửa đổi không tốt khí chất, phát tâm diệt đoạn phiền não. Người có tâm nguyện: canh tác ruộng tâm, mới có đủ năng lực tìm về bản tâm tự tánh, và mới có thể hội nhập Phật đạo. 

Hoà thượng Tinh Vân