Giả sử như mình là một cái máy, thì cái máy nó hư đâu mình cũng phải biết để mà điều chỉnh chứ! Mỗi cái máy hư mỗi khác, nên máy này không thể nào bắt trước cái máy kia được. Chính cái máy này phải tự biết rõ chính nó để mà tự điều chỉnh chỗ nào còn sai. Đơn giản là vậy thôi.

Đạo Phật trải qua hàng ngàn năm đã biến chất quá nhiều rồi. Biến chất rất là nhiều, biến qua rất nhiều thứ, chứ lời dạy ban đầu của Đức Phật rất đơn giản. Thầy nhắc lại “rất đơn giản!”. 

Như bài kinh mà Đức Phật hướng dẫn mình rõ ràng nhất là kinh Tứ Niệm Xứ. Chính yếu của bài kinh là Ngài khuyên mỗi người phải tự soi sáng lại để thấy rõ thân-thọ-tâm-pháp nơi mình như thế nào, và mình sống với cái thân-thọ-tâm-pháp ấy đúng hay sai? 

Nếu thân-thọ-tâm nơi mỗi người được vận hành đúng với nguyên lý có sẵn của Trời - Đất thì không có đưa đến phiền não khổ đau.

Còn nếu mình nhận thức sai, hành động xấu, khiến thân-thọ-tâm mình vận hành không phù hợp với nguyên lý ấy thì sẽ đưa mình đến phiền não khổ đau.

Toàn bộ giáo lý của Đức Phật chỉ chừng đó thôi. Phiền não khổ đau hay không phiền não khổ đau đều do thái độ sống của mỗi người.

Thái độ nhận thức về đời sống của mỗi người mỗi khác, cho nên mỗi người chỉ cần tự nhận thức lại chính bản thân mình mà điều chỉnh lại nhận thức và hành vi. Toàn bộ việc tu học chỉ đơn giản là vậy thôi.

Mình xuất gia gieo duyên cũng chỉ là để thấy ra được việc trọn vẹn soi sáng lại chính mình thật sự là như thế nào. Đơn giản là vậy. 

Khi mà mình đã biết “À! thì ra trọn vẹn soi sáng chính mình là như thế này!” lúc đó trở lại sống ngoài đời thì mới thấy tại vì hồi xưa mình cứ không trọn vẹn với mình trong từng khoảnh khắc cho nên mới sinh ra phiền não khổ đau thôi”. 

Nếu mỗi người thực sự biết sống trọn vẹn với chính mình để mà điều chỉnh nhận thức và hành vi cho đúng tốt thì tự nhiên sẽ không còn phiền não khổ đau nữa.

Tu học chỉ đơn giản là vậy thôi.

Thầy Viên Minh