KINH VÍ DỤ CON CHÓ 

Này các Tỳ-kheo, xưa kia có năm phẩm hạnh cao quý của giới Bà-la-môn, nay không còn thấy ở họ nữa, mà lại thấy nơi loài chó. Thế nào là năm?

Ngày xưa, các nam Bà-la-môn chỉ gần gũi nữ Bà-la-môn, không qua lại với những người đàn bà ngoài giai cấp. Ngày nay, họ không còn giữ gìn, lại thân cận bất kỳ hạng người nào. Trong khi đó, loài chó đực chỉ đến với chó cái, không lẫn lộn với loài khác. Đây là điều thứ nhất: ngày nay, phẩm hạnh ấy chỉ còn thấy nơi loài chó, không còn thấy nơi Bà-la-môn.

Ngày xưa, nam Bà-la-môn chỉ gần gũi vợ mình vào thời có khả năng sinh con, không làm vậy khi người nữ không thể thụ thai. Nay họ không phân biệt gì nữa. Trong khi loài chó đực, vẫn chỉ giao phối vào lúc chó cái có khả năng mang thai. Đây là điều thứ hai: phẩm hạnh xưa kia nay chỉ thấy ở loài chó, không còn ở Bà-la-môn.

Ngày xưa, Bà-la-môn không buôn bán vợ con như hàng hóa, sống với nhau bằng tình thương và sự hòa thuận. Ngày nay, họ đem vợ mình ra mua bán như vật sở hữu, dù sống chung vẫn gọi là “yêu thương”. Trong khi đó, loài chó sống với nhau không có chuyện trao đổi mua bán, chỉ theo tình tự nhiên. Đây là điều thứ ba: phẩm hạnh này ngày nay chỉ còn thấy nơi loài chó.

Ngày xưa, Bà-la-môn không tích trữ tiền bạc, lúa gạo, tài sản, mà sống thanh bạch, đủ dùng là buông. Nay họ gom góp của cải, tham đắm bạc vàng, như người thế tục. Trong khi đó, loài chó không hề cất chứa gì cả. Đây là điều thứ tư: phẩm hạnh xưa kia nay chỉ thấy ở loài chó, không còn ở Bà-la-môn.

Ngày xưa, Bà-la-môn sống từng ngày, tìm thức ăn buổi sáng vào sáng, buổi chiều vào chiều, không để dành cho hôm sau. Nay thì họ ăn uống no nê, mang theo phần thừa như người tích trữ. Trong khi đó, loài chó vẫn sống từng bữa, sáng đi tìm ăn sáng, chiều đi tìm ăn chiều. Đây là điều thứ năm: hạnh xưa chỉ còn nơi loài chó, không còn ở người từng được xem là cao quý.

St