Ngài sống rất là đơn giản, chỗ ở của Ngài có ba cái hang trên núi. Hôm đó có hai vị tăng nghe tiếng tăm của Ngài mới tìm đến để đảnh lễ. Khi đến cái hang đầu tiên thì thấy một vị tăng đang chụm lò, ăn mặc thô sơ, mới hỏi:

“Chúng tôi xin hỏi chỗ ở của trưởng lão Đạt Ma Mật Đa ở đâu?” Không ngờ vị tăng đốt lò đó chính là Ngài mà không biết, bởi nghe Ngài là bậc Thánh Tăng tu hành tiếng tăm như vậy, nay lại gặp ông tăng chụm lửa, nên đâu có ngờ được. Vị tăng đốt lò đó liền chỉ “Ở trên cái hang trên cùng kia kìa”

Hai vị tăng đó mới theo chỗ chỉ mà tìm lên. Họ vừa đi thì Ngài liền dùng thần thông để trở về phòng của mình trước. Khi hai vị tăng tới nơi thì gặp Ngài trong đó. Mới ngạc nhiên biết chính là Ngài, mới thưa:

“Bạch Đại Đức, Ngài là bậc Thánh tăng uy danh vang khắp Diêm phù đề, cớ sao lại tự hạ thấp mình làm vị tăng đốt lò như vậy?”

Ngài đáp: “Các ông nên biết, ta nhớ trong vòng sinh tử chịu khổ lâu dài, giả sử có đem đầu và tay của mình vì chúng tăng mà đốt được, ta cũng sẵn sàng đốt, huống nữa là dùng tay chân làm việc chụm lò này thì có gì đáng kể đâu!”

Tức là Ngài nhớ lại việc sinh tử này rất là ghê sợ, do đó nếu phải đem đầu, tay của mình mà vì chúng tăng đốt lò thì Ngài cũng sẵn sàng làm, huống là việc đốt lò thôi. Việc đó tầm thường không có gì quan trọng đáng kể. Rồi Ngài kể thêm:

“Ta nhớ lại vào thuở xa xưa, trong năm trăm đời làm thân chó, đói khát khổ sở. Nhưng chỉ có hai lần được no đủ:

Một lần nhân có người uống rượu quá say, ói mửa bên cạnh đường, ta đi ngang qua gặp nên được một bữa no.

Rồi lần khác làm chó trong một nhà nghèo, hai vợ chồng chủ nhà nấu cháo đựng trong một cái niêu, rồi có việc đi vắng. Ta vì đói nên chui đầu vào trong niêu mà ăn, được no, nhưng sau đó rút đầu không ra, người nhà về thấy vậy tức giận quá, lấy dao bén chặt đứt đầu ta. Ta nghĩ đã thọ thân chó năm trăm đời, tuy được hai lần no đủ, nhưng một lần mất mạng. Thế nên suy nghĩ sinh tử lâu dài, quanh quẩn trong năm đường, tuỳ chỗ sinh ra thảy đều chịu khổ. Bởi vậy, ngày nay ta chẳng ngại việc nhọc nhằn, đâu dám từ chối việc đốt lò cho chúng tăng!”

Quý vị thấy, nếu có túc mạng nhớ mình từng làm chó chừng mười đời thôi thì hôm nay tu hành tinh tiến lắm. Nhớ đã từng làm chó mà giờ được làm người thì chỉ nhớ tu hành một mực để giải thoát, chứ không để rớt trở lại nữa. Nhưng vì cái mê cách ấm nên giờ không còn nhớ gì hết. Hãy kiểm lại, đây là một bậc Thánh mà cũng đã từng thọ qua thân làm chó như vậy, còn mình thì có gì hơn? Cho nên xét đến dòng sinh tử luân hồi đó mà không dứt khoát giải quyết cho xong hay sao?

Hôm nay mình ngồi đây là đã trải qua bao nhiêu lần mang lông đội sừng rồi? Đã bao nhiêu lần ở trong địa ngục tối tăm đau khổ rồi? Giờ đây mà không khéo tu để rớt trở lại nữa thì không biết làm sao! Bởi vậy, phải ghi khắc để vượt qua, không để rớt trở lại nữa. Đó là một điều tha thiết vì việc lớn sinh tử.

Trích Chín Chương Di Giới - TT. Thích Thông Phương