Bản thân của chúng ta được tạo nên bởi những gì? Chúng ta được tạo nên bởi chất rắn, chất lỏng, chất nhiệt, chất khí và bởi tâm thức. Cho nên, chúng ta muốn bảo vệ chính mình thì chúng ta phải bảo vệ chất lỏng, chất rắn, chất nhiệt, chất khí và bảo vệ tâm thức của chúng ta. Khi đó, chúng ta mới bảo vệ được chính chúng ta. Bởi vì, chính ta không phải là của ta mà chúng ta quan hệ với những yếu tố không phải của chúng ta để tạo nên chúng ta. Đây là một sự hiểu biết mà Phật giáo cống hiến cho tư duy con người, cho cái thấy về con người của chúng ta.

Chúng ta muốn bảo vệ chính mình thì chúng ta phải bảo vệ gia đình của mình. Gia đình của chúng ta có cha mẹ, vợ chồng, anh chị em và con cái. Bởi vì, trong đời sống con người không thể thoát ra được sự quan hệ huyết thống. Bản thân của chúng ta không thể thoát ra được năm yếu tố:rắn, lỏng, nhiệt, khí và tâm thức. Nếu, không có năm yếu tố đó sẽ không bao giờ có ta.

Về gia đình, nếu không có cha mẹ thì sẽ không có con cái. Không có vợ chồng, chúng ta sẽ không có con cái. Cho nên, chúng ta muốn bảo vệ chúng ta ở trong phạm vi bản thân thì chúng ta phải biết bảo vệ: chất rắn, chất lỏng, chất khí, chất nhiệt và tâm thức. Chúng ta muốn bảo vệ chúng ta qua hình ảnh của gia đình thì chúng ta phải bảo vệ cha mẹ, anh chị em,vợ chồng, con cái thì chúng ta mới bảo vệ được mình.

Qua quan hệ xã hội cũng vậy, chúng ta muốn bảo vệ đời sống của chúng ta thì chúng ta phải biết bảo vệ những gì trong quanhệ xã hội của chúng ta. Tiến thêm một bước nữa, chúng ta muốn bảo vệ gia đình mình thì phải biết bảo vệ sự quan hệ xã hội qua sự bảo vệ môi trường và môi sinh. Nếu môi trường bị ô nhiễm thì cả xã hội đều bị ô nhiễm, gia đình chúng ta cũng bị ô nhiễm. Gia đình bị ô nhiễm thì tất cả mọi thành viên trong gia đình đều bị ô nhiễm.

Không ai cho rằng, người không có khả năng bảo vệ mình để cho môi trường sống của mình bị ô nhiễm, môi trường sống của gia đình bị ô nhiễm, môi trường sống của xã hội của mình bị ô nhiễm mà được bảo toàn. Cho nên, quý vị phải biết rằng, mình phải bảo vệ mình qua những cái không phải mình, đó chính là sự hiểu biết rất lớn, có một trí tuệ rất lớn. Thường thường, con người không nhận ra được điều này, cho nên, phần nhiều cứ tưởng rằng, mình bảo vệ mình thì cứ ích kỷ thu góp quyền lợi về cho mình để bảo vệ được mình. Đó là một sự hiểu biết sai lầm rất lớn. Chính sự sai lầm đó, khiến chính bản thân mình bị gia đình ruồng bỏ. Mình chỉ bảo vệ gia đình mình thôi, mình không biết những gia đình chung quanh và xóm giềng thì gia đình mình sẽ bị mọi người chung quanh ruồng bỏ. Mình chỉ biết bảo vệ đất nước mình thôi mà xâm lăng các đất nước khác thì sẽ bị thế giới khinh bỉ và ruồng bỏ. Đó là điều hiểu biết rất cơ bản mà những người có căn bản trí thức phải biết.

Bài giảng Người Biết Bảo Vệ Mình - TT. Thích Thái Hòa

Ngày 14-01-2015, tại văn phòng FDI, Hà Nội.