Hơn nữa cái già, cái bệnh, cái chết nó không báo cho ai biết trước hết. Muốn già là già, muốn bệnh là bệnh, nhỡ không may ngày mai mình có chết đi nữa thì hôm nay nó cũng không thèm báo trước cho mình biết gì cả. Chính vì không báo trước cho nên nó rất nguy hiểm. Bởi vậy không ai dám chắc khoảng thời gian còn lại của mình là dài được.

Trong Kinh A Hàm, đức Phật dạy có bốn việc không báo trước cho người hay biết: Một là đầu bạc, hai là già, ba là bệnh và bốn là chết. Bốn việc này tránh cũng không được mà bỏ cũng không xong. Mới thấy mình còn trẻ đây, lo làm ăn, lụi hụi thời gian sau soi gương nhìn lại thì tóc đã bạc hồi nào không hay biết. Vậy thì vô thường có hẹn với chúng ta hồi nào đâu? Nếu có hẹn thì mình phải được nó báo cho biết trước, đằng này đợi đến khi soi gương kiểm tra lại mới giựt mình thấy tóc bạc quá nhiều. Như vậy là nó không hẹn với ai cả. Bệnh cũng vậy, hôm qua mới khỏe mạnh đó, sáng nay thức dậy đột nhiên nghe trong người chóng mặt, nhức đầu, không được khỏe thì mới biết là bị bệnh, không được báo trước một tiếng nào hết. Nếu bệnh thông thường thì không nói, thời đại này có nhiều loại bệnh rất nguy hiểm và đến một cách bất ngờ không ai lường trước được. Cho đến cái chết nó cũng xảy đến rất đột ngột, bất thường.

Như vậy bốn việc này không ai tránh được và nó cũng không hẹn cho ai biết trước. Nó có thể đến với bất cứ ai trong bất cứ lúc nào mà không ai có thể đoán biết được cho nên bản chất của nó rất nguy hiểm. Nghiệm cho kỹ mới thấy rõ bản chất của sự vô thường là nguy hiểm và mau chóng, thời gian còn lại cho chúng ta sống được và làm những gì cần làm không còn nhiều nữa. Tự thân mình cảm nhận một cách sâu sắc và thấm thía như vậy thì mới thấy quý tiếc thời giờ, thấy rằng mỗi ngày qua là một sự mất mát cho nên không dám buông lung để thời gian trôi qua một cách vô ích.

CHỚ ĐỂ THỜI GIỜ QUA SUÔNG

Thích Tâm Hạnh

Thiền Viện Trúc Lâm Bạch Mã Thừa Thiên Huế