Đây là năm nguyên tắc sống để làm một người tốt, là phẩm hạnh cao quý cần có của một người cư sĩ tại gia, để được làm người có nhân cách đạo đức trong hiện tại và mai sau.
Người cư sĩ tại gia sau khi phát tâm quy y Tam bảo, nương tựa Phật, Pháp, Tăng, phát nguyện dứt ác làm lành và gìn giữ năm điều đạo đức, như thế gọi là người phật tử có giới hạnh trang nghiêm.

Việc giữ giới cũng là một nghệ thuật sống, là hạnh nguyện của bậc Bồ tát đi vào cuộc đời, để làm lợi ích cho tất cả chúng sinh không biết mệt mỏi, nhàm chán.

Giới là chiếc bè quý báu đưa tất cả mọi người đến được bờ giác ngộ giải thoát. Giới như ngọn đèn sáng đưa mọi người ra khỏi chỗ tối tăm mờ mịt. Giới như áo giáp kiên cố giúp ta tránh được những lằn tên mũi đạn, ba độc tham sân si, bởi tiền tài, sắc đẹp, danh tiếng, ăn ngon, mặc đẹp, ngủ nhiều. Giới luật chính là những phương tiện thiện xảo, bảo vệ mỗi hành giả trên bước đường tu tập giác ngộ, giải thoát.

Trước khi thọ trì giới pháp, mọi người phải thành tâm sám hối để cho ba nghiệp được thanh tịnh, rồi mới bắt đầu nhận lãnh giới pháp. Khi nhận lãnh giới pháp, chúng ta phải phát nguyện trọn đời gìn giữ giới luật như chúng ta giữ mạng sống của chính mình. Bởi Phật dạy: “Giới luật còn là Phật pháp còn”.

Giới chính là phương tiện giúp mọi hành giả được mau chóng đến bờ giác ngộ, giải thoát. Rất nhiều người cũng đã thọ tam quy và trân trọng giữ giới như giữ tròng mắt của chính mình, họ xem giới luật rất thiêng liêng cao quý, vì giới giúp ta không bị sa đọa vào chỗ xấu ác.

Giới luật như hàng rào che chắn không để những ác ma bên ngoài xâm nhập vào làm tổn hại thân tâm mình. Nhưng nếu chúng ta cứ một bề cố chấp, dính mắc vào giới cứng nhắc thì sẽ tự làm khổ mình, mà sinh bệnh khinh lờn người khác.

Giới luật tuy rất đa dạng, nhưng chính là nền tảng cơ bản để người phật tử tại gia giữ gìn nhằm không bị sa đọa vào việc xấu ác. Việc giữ giới cũng là một nghệ thuật sống, là hạnh nguyện của bậc Bồ tát đi vào cuộc đời làm lợi ích cho tất cả chúng sinh.

Đức Phật dạy: Giới là chiếc bè quý báu đưa lữ hành qua biển khổ sông mê, giới là ngọn đèn sáng đưa người ra khỏi chỗ tăm tối, giới là áo giáp kiên cố che chắn giúp chúng ta, không bị sa đọa vào chỗ xấu ác. Giới luật chính là phương tiện để bảo vệ người phật tử, thăng tiến trên bước đường tu tập giác ngộ, giải thoát được an toàn.

Cho nên việc thọ trì giới luật đúng nghĩa, người phật tử tại gia phải biết ứng dụng một cách linh hoạt nhằm giữ thân tâm mình được sáng suốt trong sạch. Khi người tại gia biết cách giữ giới trọn vẹn, rồi thời gian sẽ quen dần với nếp sống oai nghi, thân, miệng, ý đều thanh tịnh.

Người tại gia khi mới thọ giới phải nương giới mà tu tập, khi đã an nhiên tự tại với mọi oai nghi trong đi, đứng, nằm, ngồi đã thuần thục rồi, tâm lúc đó đã an tịnh thì coi như giới pháp đã thành tựu.

Các bậc Bồ tát phát nguyện giữ giới để đi vào đời, đem lợi ích và an lạc đến cho chúng sinh. Người hành trì giới luật cũng chính là phát triển tâm hạnh từ bi của mình ngày càng rộng lớn. Từ ở đây chính là ban vui, đem niềm vui đến cho muôn loài và sẵn sàng cứu khổ chúng sinh trong mọi trường hợp thì gọi là bi.

Bồ tát khi vào đời cứu độ chúng sinh, nhìn thấy người an vui hạnh phúc, ngay khi đó giới luật chính là nghệ thuật sống, để giúp cho mọi người vượt qua biển khổ sông mê. Trước hết chúng ta cần xác định mình giữ giới là vì lợi ích của bản thân và rộng hơn nữa giúp cho người khác cùng sống tốt như mình.

Nếu một tập thể cùng sống chung mà không tuân thủ giới luật thì tập thể ấy sẽ không còn hòa hợp và nhanh chóng tan rã. Thứ nữa ta giữ giới là vì những người thân, đồng đạo, bà con phật tử gần xa… hay nói rộng hơn là một cộng đồng xã hội.

Không những thế, ngoài việc thọ trì gìn giữ giới trọn vẹn trong thực tế đời sống, người cư sĩ tại gia cần phải phát huy thêm những đức tính khác như: khiêm tốn, biết hổ thẹn, sống trung thực, kiên định, không phóng dật, nhẫn nhục, biết ơn, buông xả, dấn thân và đạo đức.

Người cư sĩ tại gia ngoài việc lo tròn trách nhiệm bổn phận cho gia đình, phục vụ tốt xã hội và còn có nhiệm vụ quan trọng, là hộ trì Tam bảo để được trường tồn lâu dài ở thế gian này.

Nói tóm lại, ý thức được sự khổ đau do nhân sát sinh hại vật, gian tham trộm cướp, lường gạt của người khác bằng nhiều hình thức; sống tà dâm, nói dối hại người và tác hại của các chất gây say, nghiện như rượu, xì ke ma túy, hóa chất độc hại…. Chúng con, những người phật tử chân chính xin nguyện tránh xa những điều xấu ác, giữ gìn giới pháp trang nghiêm để ngày càng sống tốt hơn, bằng trái tim thương yêu và hiểu biết.

(Thích Đạt Ma Phổ Giác)