Quyết tâm tiến đạo

20/01/2014 4:23
Tất cả chúng ta là người đã quyết chí xuất gia, đi trên đường giác ngộ của Phật, Tổ thì phải có chí khí lớn của người xuất gia, tâm quyết tiến để vươn lên đến chỗ giác ngộ thật sự, chớ không phải giác ngộ trên chữ nghĩa, hoặc chỉ giải thoát trên hình tướng.
Chúng ta đã cạo tóc, bỏ cha mẹ vào chùa, mặc áo hoại sắc đó là giải thoát trên hình tướng. Còn giải thoát thật sự là tâm giải thoát, phải thắng phục được những phiền não, không yếu đuối buông thả qua ngày. Thế nên, người tu chưa tỏ ngộ, chưa sáng được đạo, chưa liễu ngộ sanh tử, thì phải băn khoăn thao thức. Việc lớn làm chưa xong, chí xuất gia của mình chưa thành tựu, nên ngủ thao thức, ăn ngủ không yên, đâu có an ổn qua ngày.
 
Xưa, ngài Cao Am ở Vân Cư, mỗi khi thấy người xuất gia vào thất của mình tham vấn không khế hợp, không tỏ ngộ được, Ngài liền nắm áo người ấy, nghiêm sắc mặt, trách: “Cha mẹ nuôi thân ông, thầy bạn tạo thành chí cho ông, ông không bị sự đói lạnh làm bức bách, không bị nhọc nhằn lính tráng (không phải đi lính). Thế mà ông chẳng kiên cố tinh tấn cho thành đạo nghiệp, ngày sau mặt mũi nào nhìn cha mẹ, thầy bạn”.
 
Ai vào tham học mà không tỏ ngộ trở ra Ngài đều nắm áo kéo lại trách lời như trên. Ngày nay, chúng ta kiểm lại mình, có mặt mũi nào nhìn cha mẹ, thầy bạn hay không? Tâm đã dứt khoát hay chưa. Đó là điểm mà mỗi người phải có tâm chí cương quyết dứt khoát để tu tiến lên. Như câu chuyện về Ngài Bàn Khuê tại trạm đổi ngựa, tỏa ra một ý chí dứt khoát, một gương cảnh tỉnh người học sau này rất lớn lao.
 
Một thời khi ngài Bàn Khuê còn đi hành khước tham thiền, lần đó bị mỏi chân đi đến trạm ngựa thuê con ngựa cưỡi đi. Thuê xong, vừa lúc đó lại có khách hàng giàu có đi đến cũng thuê ngựa. Trạm đã hết ngựa cho thuê, nhưng người chủ trạm ngựa nổi lòng tham muốn cho người nhà giàu thuê giá đắt hơn, được bồi dưỡng nhiều hơn, nên đổi ý liền đến lôi Sư xuống ngựa, không cho thuê. Sư đã ngồi trên ngựa rồi mà bị lôi xuống để cho người nhà giàu thuê, vì được lợi nhuận lớn hơn.
 
Ngài Bàn Khuê xuống ngựa liền ngồi kiết già ngay trạm ngựa. Người chủ trạm đến an ủi Sư, hỏi: “Thầy có giận không thầy?”. Thiền sư Bàn Khuê trả lời: “Vì việc lớn mong cầu giác ngộ, tôi đã từ bỏ quê nhà, chống lại ước muốn cha mẹ, mà nay tôi lại bất mãn vì chuyện nhỏ nhặt này, tôi cảm thấy rất hối hận”. Nói xong, Sư liền đứng dậy bỏ đi. Từ đó về sau, Sư thường nói với trong chúng: “Từ lúc ấy trở đi, tôi tuyệt gốc giận dữ”.
 
Người xưa dứt khoát như vậy, còn chúng ta kiểm lại thì sao? Lâu lâu gặp một hai chuyện nhỏ, hoặc máy móc, phim truyện vẫn còn chưa dứt khoát được. Còn Sư cho việc ngược đãi đóù là việc nhỏ không đáng giận dữ nhưng Sư lại giận, chỉ một lần đó thôi là dứt tuyệt gốc. Mới thấy được chí người xưa như thế nào? Bởi vậy người xưa tu mau đắc đạo, còn chúng ta tu lâu đắc đạo bởi vì không dứt khoát nổi.
 
Đó là những tấm gương sáng của người xưa, khi nghe rồi mỗi người cần soi lại chính mình. Trong đời sống hằng ngày, chúng ta có bao nhiêu lần phiền não vì chuyện nhỏ nhặt không đâu, rồi có hối hận không? Có nhớ lại chí nguyện ban đầu khi chúng ta dứt khoát mạnh mẽ như thế nào? Tại sao ban đầu lại có chí nguyện lớn, sẵn sàng bỏ hết, vượt qua hết. Còn nay vì một hai chuyện nhỏ nhặt lại vượt qua không nổi. Mỗi khi hơi buồn, phải trách phải xét lại chỗ này, hỏi chí nguyện cao cả của mình nó nằm ở đâu rồi?
 
Tóm lại, để nhắc tất cả người xuất gia cần phải luôn giữ tâm ngay thẳng chân thật. Chân thật xuất gia, chân thật giải thoát, chân thật với chính mình để không cong, không quẹo, không trái với chí nguyện xuất gia ban đầu. Phải một lòng chân thật thiết tha tiến đạo, thì đường đi của chúng ta mới bảo đảm đến nơi, có kết quả.
 
Một lần khác, Thiền sư Bàn Khuê bảo với môn đệ: “Những thiền sinh thường trong mười điều có thể nắm bắt được bảy tám điều, nhưng không thể vượt qua được hai, ba điều còn lại”. Môn đệ hỏi: “Có cách nào vượt qua hay không?”. Sư đáp: “Không cách nào vượt qua”. Môn đệ hỏi: “Lỗi nằm ở chỗ nào?”. Thiền sư Bàn Khuê im lặng một lúc rồi nói: “Nói cho cùng chính là lòng khát khao đạt đến chân lý còn yếu”.
 
Hai ba điều còn lại mà vượt qua không nổi là bởi vì lòng khát khao đạt đến chân lý còn yếu nên thành khó, vượt qua không nổi. Còn nếu lòng khát khao quá mạnh, thì sẵn sàng vượt qua hết, cái gì cũng vượt qua hết, phá tan hết các rào cản.
 
Xét lại, tất cả chúng ta tu hành không đạt kết quả là sao? Không sáng tỏ được đạo là sao? Cũng chính vì lòng khát khao đạt đến chân lý còn yếu, chỉ mong tu an ổn qua ngày được rồi. Cho nên, tất cả chúng ta cần bổ túc hai, ba điều còn lại đó, thì bảo đảm con đường đi của chúng ta sẽ đến nơi. Cả bài giảng trên chỉ cô đọng lại chỗ này thôi.
 
Thích Thông Phương (Thuongchieu.net)

Các tin tức khác

Back to top