Và năm điều sau đây có thể giúp chúng ta thực hiện được việc ấy:

1. Thời gian hoàn hảo nhất để thực tập là ngay bây giờ – chứ không phải là ngày mai hay tuần tới, cũng không phải là khi nào ta ít bận rộn hơn, nhưng phải là ngay lúc này. Trong giây phút này ta đâu có thiếu thốn điều kiện nào đâu?  Phương pháp thực tập lúc nào cũng có mặt.  Tất cả những “nhưng mà”, “tại vì” trên cuộc đời này chỉ là những sự bào chữa, ngăn cản không cho ta gặp gỡ và tiếp xúc được với giờ phút hiện tại.

2. Nơi chốn hoàn hảo nhất để thực tập là chính ngay nơi ta đang có mặt – chứ không phải là trong một thiền viện nào ở Miến điện, Thái Lan hay Nhật Bản, cũng không phải ở một trung tâm tu học, hay khi ngồi xuống trên tọa cụ của mình.  Lúc nào ta cũng muốn so sánh nơi này với lại điều kiện ở nơi khác. Nhưng thay vì đòi hỏi hay tìm kiếm, ta hãy thực tập ngay ở đây, nơi ta đang đứng, đang đi, hay đang ngồi.  Hãy bắt đầu thực tập.

3. Lời dạy hoàn hảo nhất là những gì đang có mặt ngay trước ta. Thiền sư Richard Baker Roshi có lần kể lại một giấc mơ.  Trong mơ ông thấy mình đang suy nghĩ cố tìm kiếm câu trả lời cho một vấn đề nào đó, và ngay lúc ấy điện thoại reo vang.  Ông làm ngơ đi, không trả lời, và tiếp tục cố gắng tập trung tìm cho ra câu trả lời.  Đến khi tiếng chuông reo thứ ba mươi thì ông nhấc điện thoại lên, bên kia đầu dây có người nói cho ông biết câu trả lời mà ông đang bận rộn, mê mải tìm kiếm.  Rất nhiều khi cái có mặt ngay trước mắt, mà ta cho rằng không cần thiết, lại chính là điều mà mình đang tìm kiếm.

4. Vị thầy hoàn hảo nhất là người đang có mặt với ta.  Vì đó là một mối tương quan có thật, chứ không phải một sự so sánh, hơn thua.  Chúng ta vẫn có thể học được rất nhiều từ những vị thầy, hay những người bạn vẫn còn có những lầm lỗi.

5. Người học trò hoàn hảo nhất chính là ta.  Trong ta có đủ tất cả những điều kiện và yếu tố cần thiết cho sự thực tập.  Bạn là một người hoàn toàn có đầy đủ khả năng, và khi bạn ý thức được điều này, bạn sẽ tìm thấy được những hỗ trợ cần thiết cho sự thực tập của mình.  Và đây là điều quan trọng nhất trong năm điều.

Sự sống của chúng ta bao giờ cũng có những liên hệ rất mật thiết với tất cả, và những gì cần thiết cho sự thực tập của mình bao giờ cũng đang hiện hữu ngay trước mắt trong giờ phút này. Ta bao giờ cũng rộng lớn hơn mình vẫn nghĩ.

Giác ngộ là một sự cố gắng
nhưng không hề có chút gì tham ái
Mặt nước trong xanh đến tận đáy hồ
một con cá bơi lội thong dong như cá
Bầu trời trong xanh mênh mông vô cùng tận
một con chim bay qua tự tại như chim
(Đạo Nguyên)

Trích từ “Đức Phật bên trong” – Nguyễn Duy Nhiên