Nhưng vì chúng ta quên nên nhận cái giả, cái bóng chạy theo những sắc tướng vô thường hư dối bên ngoài, rồi quên mất tánh thấy hằng hữu của mình. Như thấy chiếc xe thì nhớ chiếc xe, thấy cái nhà nhớ cái nhà, thấy cái gì thì chỉ nhớ cái đó mà không nhớ mình có tánh thấy, tánh nghe…, đó là quên gốc.

Chúng ta sám hối ngay căn mắt để học để nhớ trở lại ngay khi thấy biết thì cái đó là gì? Thấy chỉ biết thấy thì ngay đó chân tâm hiện tiền sáng ngời, đâu có thiếu thốn, đâu cần phải đi cầu cái biết nào nữa.

Nếu tu hành cứ theo các tướng bên ngoài rồi khởi yêu, ghét, phân biệt tốt xấu là lầm, là làm mờ đi con mắt chánh kiến, bị những tướng xanh, trắng, vàng, tía qua lại làm lệch đi cái nhìn chân chánh, nên nói “Lòa mắt chưa sanh, bản lai diện mục”. Tức làm lòa con mắt tâm, khiến không thấy được chỗ chưa sanh của mình là bản lai diện mục hay bộ mặt thật chính mình. Vì theo những cái bóng, những hình tướng cho nên làm lòa đi con mắt trí tuệ, không thấy được lẽ thật này, gọi là quên mình theo vật.

Khi sám hối, ngay đó nhắc chúng ta nhớ trở lại tánh thấy luôn hiện hữu nơi mình, dù khi có sắc hay không có sắc thì nó vẫn thấy, nó vẫn có không mất. Còn con mắt thịt này không biết thấy, phải luôn nhớ kỹ như vậy.

Đa số người đời ai cũng cho là khi ta thấy là do con mắt thấy. Thật ra, con mắt có thấy không? Nếu con mắt thấy thì người chết con mắt vẫn còn tại sao không thấy, nên nói con mắt thấy là không đúng. Vậy, cái gì thấy chứ không phải là con mắt thấy. Thí dụ: khi mở đèn thì đèn sáng, nhưng sự thật đèn có sáng không? Sáng là do nguồn điện phát ra ánh sáng, còn đèn chỉ là cơ quan phát ra ánh sáng, nên đèn hư có thể thay đèn khác được. Con người cũng vậy, nếu mắt hư thay tinh thể thì con mắt sáng lại, rõ ràng như vậy.

Nhưng cái gì khi đối với sắc thì liền biết thấy ngay không cần phải cố gắng, không cần suy nghĩ gì hết. Quý vị thấy trường hợp chúng ta vừa nhìn thấy cái gì đó thì liền biết ngay không cần suy nghĩ, rồi tiếp theo đó là thêm cái gì khiến cái biết đó biết phân biệt đẹp-xấu, dài-ngắn v.v…, đây là chỗ quan trọng mà chúng ta bỏ quên. Hằng ngày chúng ta đều tụng sám hối nhưng thật ra chưa có sám hối gì hết, nên Tổ dạy sám hối sáu căn để nhắc chúng ta sống trở lại ngay căn mắt, sẽ có lợi ích lớn.

Trích Sám Hối Sáu Căn - Thích Thông Phương