1- Không gặp thiện tri thức chỉ dạy. 
2- Không thống thiết ghi nhớ việc lớn sinh tử, lửng lơ thong thả không ngờ mình ở trong vô sự. 
3- Đối với danh hư lợi ảo ở thế gian, quán không tan buông không rời, lên ngồi trên bồ đoàn mà vọng duyên ác tập đoạn không được, bỏ không khỏi. Chỗ phong ba dấy động, bất giác thân này lăn vào trong biển nghiệp, trôi giạt đông tây.

Chúng ta đã được gặp thiện tri thức chỉ dạy, song vẫn chưa khỏi hai bệnh kia. Vô sự ở đây nghĩa là tình trạng bất đắc chí, thượng bất đáo hạ bất chí, lơ lửng. Như mấy huynh đệ lớn sau một trận phong ba, trở về Tổ đình cùng sống cùng tu nhưng vẫn không vui. Đáng lẽ mình tham gia những công việc quan trọng nhưng lại lãnh mấy việc bình thường. Đó là do anh em không phát huy được ý chí tu học và chưa hết lòng với Tam bảo. Điểm yếu này làm mất thời gian, tu không tiến, học không xong, chẳng làm được việc gì. Lơ lơ lửng lửng. Quen dã dượi như vậy, lớn lên làm sao thừa hành Phật sự. Tổ Quy Sơn nói đụng việc ngồi xoay mặt vào vách, trong tâm cống cao ngã mạn v.v...

Danh hư, lợi ảo toàn là vọng tưởng mà chúng ta bỏ không được, gỡ ra không được, nên bị nó dẫn vào trong biển nghiệp sinh tử. Kết duyên với nhau để rồi vay trả nợ nần. Nếu hàng ngày mình không tu thì vay trả nhiều lắm. Người xưa rất miên mật tu hành cho nên giữ lòng được trong sáng, chúng ta bây giờ phần nhiều tạp nham. Hễ không thích điều gì, tâm sân tâm giận ngầm phát tiết. Yêu thích cái gì đó, tâm tham ngầm phát tiết. Cho nên ta không đi được con đường sáng, mà chỉ lủi vào những con đường tối tăm, gập ghềnh sinh tử.

Ba thứ bệnh thiền sư Thiên Như Tắc nêu ra ở đây, thứ nhất là không gặp thiện tri thức. Chúng ta có thiện tri thức, có Phật pháp, có thầy tổ, có nhân duyên đầy đủ hết rồi. Thứ hai, không thống thiết ghi nhớ việc lớn sinh tử, lửng lơ qua ngày không chịu tu. Điểm này chúng ta đang vấp phải, vì thế huynh đệ dù lớn nhỏ gì nên kiểm lại mình. Thứ ba, đối với danh hư lợi ảo trên đời, chúng ta buông không được. Quán không tan buông không rời, lên ngồi trên bồ đoàn mà vọng duyên ác tập đoạn không được, bỏ không khỏi. Cuối cùng chỗ phong ba dấy động dẫn vào trong nghiệp sinh tử. Lời dạy của người xưa rõ ràng như vậy, huynh đệ phải cố gắng tu thôi.

Trích THIỀN QUANG SÁCH TẤN - THIỀN SƯ THIÊN NHƯ TẮC DẠY

HT. Nhật Quang - Theo Thường Chiếu