Không tìm về quá khứ thì đâu cần vướng bận từ đâu tới, không mơ tưởng tương lai thì đâu cần vướng bận đi về đâu. Nếu mình không là con người thì là một bông hoa, một ngọn cỏ, một trái núi, một dòng sông, một người tu hay một cơn gió thoảng. Mình có mặt trong muôn hình vạn trạng chúng sinh, mình trong tất cả nên dù ở hình thức nào, mình cũng tận hưởng sự sống. Là hoa, mình cống hiến sự tươi mát và đẹp đẽ. Là ngọn cỏ, mình đón nhận hạt sương long lanh, làm thức ăn ngon cho đàn bò. Là trái núi, mình tô điểm cho sự vững chãi và bền bỉ. Là dòng sông, mình cống hiến làn nước trong. Là cơn gió, mình đến rồi đi ung dung tự tại. Là người tu, mình cống hiến sự bình an, đi vào cuộc đời an lạc và thảnh thơi. Dù là gì, mình cũng đẹp và cống hiến hết mình cho sự sống, làm công việc của một chúng sinh phụng sự. Vậy còn gì phải quan tâm kiếp trước mình làm gì, kiếp sau mình làm gì.

Kinh Nhân Quả dạy rõ, Muốn biết nhân đời trước – Hãy xem quả đời này – Muốn biết quả tương lai – Xét nhân gieo hiện tại. Vậy là chỉ cần nhìn vào hiện tại là biết quá khứ và tương lai thế nào, nhưng nhiều khi cũng không cần biết tới, biết tới rồi sầu khổ và thất vọng thì cái biết này không đáng. Mình có tính vô khứ vô lai, quá khứ dài thế nhưng vẫn như trong một hơi thở, như trong cái búng tay, tương lai dài thế nhưng vẫn như trong cái chớp mắt, như trong một cái nhảy mũi. Ngay trong lúc này, mình đang sống cũng là đang chết, sinh và diệt diễn ra tất bật đến nỗi khó cảm nhận được sự vi tế của sinh diệt. Cái vừa mới sinh đó đã diệt và cái vừa diệt không phải là mất đi mà chuyển sang một dạng khác, tức là đã sinh ra cái mới từ cái vừa bị diệt. Nên nói sinh cũng không đúng và nói diệt cũng không đúng, mà nên nói biến chuyển liên tục, không cố định. Sống tỉnh thức thì biết chuyện sinh và chuyện diệt, nhưng không kẹt vào sinh và không kẹt vào diệt. Không kẹt thì có thấy gì sinh và có thấy gì diệt đâu.

Khi tỉnh thức trong từng phút giây, hay chánh niệm trong mọi hoàn cảnh, mình đang sống chung với Phật và mời Phật sống chung với mình. Khi đánh răng có tỉnh thức, Phật cũng đang đánh răng. Khi ăn cơm có tỉnh thức, Phật cũng đang ăn cơm. Khi đánh máy có tỉnh thức, Phật cũng đang đánh máy. Làm việc một cách tỉnh thức là làm việc một cách rất Phật. Làm việc không có tỉnh thức là làm việc một cách rất chúng sinh. Hãy để Phật chăm sóc cho mình, hãy để tỉnh thức chăm sóc cho mình, hãy để chánh niệm chăm sóc cho mình. Chánh niệm như luồng điện, nó nuôi dưỡng sự sống đích thực. Khi luồng điện “on”, mình đang tỉnh thức, khi luồng điện”off”, mình đang quên tỉnh thức, đang thất niệm. Hãy biết tự chăm sóc mình.

Khi gieo một hạt giống xuống đất, vài ngày sau nó nẩy mầm. Hạt giống không còn biểu hiện, nhưng lại biểu hiện dưới dạng cây mầm. Có thể nói hạt mầm bị diệt nhưng không thực sự bị diệt, nó đã dọn sang nhà mới, nó không năm trong căn nhà nhỏ của vỏ hạt mầm nữa. Nhà mới là cây mầm và vài năm sau, cây mầm lớn lên thành cây cứng cáp. Có thể nói cây mầm bị diệt nhưng không thực sự bị diệt, nó lại tiếp tục dọn sang nhà mới nữa, nhà mới là một cây cao to và vững chãi có cành lá xum xuê. Một cơn gió thoảng qua, chiếc lá rơi xuống đất, chiếc lá rời thân cây nhưng không hẳn bị diệt, chiếc lá dọn sang nhà mới, là mảnh đất phía dưới cây. Đời sống của chúng sinh là một chuỗi những sự kiện dọn nhà như vậy, mỗi lần dọn nhà, mình xem là chết đi rồi sống lại, thực ra mình có chết đâu, mình chỉ dọn nhà thôi mà.

Mình thay hình đổi dạng nên mình không sinh không diệt, cái gọi là sinh diệt kia chẳng qua chỉ là thay hình đổi dạng, như xây lại cái nhà, mua cái nhà mới và dọn sang nhà mới. Vấn đề ở đây là mình tỉnh thức trong cái mình đang là. Khi là hạt giống thì biết mình là hạt giống, mình không giận hờn vì sao bản thân lại là hạt giống và không chạy chọt đủ thứ để mau chóng trở thành cây mầm. Cũng vậy, khi đang là cây mầm, mình cứ sống đi, hãy vui với sự kiện mình đang là cây mầm đi, đâu cần phải trở thành cây cao to mình mới vui được. Đây gọi là biết sống trong cái đang là, tỉnh thức là biết trân quý cái đang là, không tiếc nuối quá khứ, không bươn chãi về tương lai và không chán chường vì hiện tại. Tỉnh thức không có sự phán xét nên cái đang là không bị biến tướng, nhìn cái đang là như cái đang là vậy. Ý thức chuyện đang xảy ra, vào lúc này, tại chỗ này, chú tâm vào cái đang là và biết “cái đang là đó à”, vậy thôi. Mình khỏe là vì biết cái đang là. 

Nếu mua một chiếc ti vi về nhà, mình cung cấp cho nó cái ăng ten để bắt sóng và đặt ở đâu trong phòng, nó đều có thể bắt sóng được. Điều này chứng minh là sóng đã có mặt choáng ngợp cả căn phòng, nhưng vì chưa có đủ điều kiện nên không thể biểu hiện. Nếu cho sóng cái ti vi, cái ăng ten, cộng thêm nguồn điện, mình xem được các kênh truyền hình. Như vậy, có phải coi được ti vi thì sóng truyền hình có và khi tắt ti vi thì sóng truyền hình trở nên không, trở nên biến mất không? Sóng truyền hình vẫn có mặt đó, chỉ có điều nó chưa đủ điều kiện để biểu hiện mà thôi.

Khi xem được ti vi, tức là sóng truyền hình biểu hiện, đơn giản vì nó đã đủ điều kiện. Cũng vậy, Phật tính có sẵn trong mỗi chúng sinh, do chưa đủ điều kiện nên chúng sinh cứ mãi là chúng sinh, dù Phật tính nằm chình ình ra đó. Nếu biết tu tập, biết bốn sự thật, biết thực tập tám con đường chân chính, biết chánh niệm trong từng phút giây, biết nhân quả, biết quán duyên khởi… và từ những cái biết này mình hành trì đúng đắn, tỉnh thức sẽ rất viên mãn, mình đang mời Phật lên ở chung, mình đang dọn nhà, và về nhà Phật ở, mình xây nhà Phật để ở. Hãy dọn về nhà Phật, nhà Như Lai mà ở.

Trích bài viết "Đức Phật không từ đâu đến và cũng không đi về đâu" - Theo Đàm Linh Thất