Đáp: Tùy thuộc vào những hành động thiện ác và trạng thái tâm thức cao thượng hay thấp kém của mỗi chúng sinh, sẽ sinh về các cõi sống cao thấp khác nhau:

Những chúng sinh thường làm những việc thiện lành như: Bố thí – cung kính – giữ giới – phục vụ – hành thiền, có chánh kiến… thì khi chết sẽ sinh vào các cõi lành như sinh lại làm người hoặc về các cõi trời Dục Giới.

Những chúng sinh nào thường làm các việc ác như: Sát sinh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, uống rượu, có tà kiến thì khi chết phải tái sinh vào các cõi khổ như: Địa ngục, ngã quỷ, súc sinh, Atula. Người nào tu chứng đắc thiền định sắc giới thì sẽ sinh về các cõi Phạm Thiên Sắc Giới.

Chúng ta cần thực hành cụ thể những gì? Làm lành, lánh dữ, thanh lọc tâm.

Tất cả chúng ta đều cần thực hành những việc giống nhau: Làm lành - Lánh dữ - Thanh lọc tâm. Khi làm những việc đúng đắn, ta cần tự mình giữ vững Chánh niệm. Ta cần Chánh niệm trên thân và tâm. Chánh niệm vào thời khắc hiện tại, không phải vào cả quá khứ, hiện tại hay tương lai.

Ta nên “làm chỉ để làm”, mà không cần gắng sức, không cần thúc ép. Mỗi hành động cần được tự nhiên, đơn thuần. Đó chính là con đường trung đạo dành cho tất cả.

Dù đang sống với bao người chung quanh, cũng nên tập quen dần sự độc lập, không bám víu, vì cuối cùng, vẫn chỉ một mình mà ra đi một mình. 

Thiền sư Ottamathara