Nếu ai tự đánh giá mình cao hơn giá trị thật của mình, thì hội đoàn của mình sẽ suy tàn.

Nếu ai tự đánh giá mình đúng với giá trị thật của mình, thì hội đoàn của mình sẽ đứng vững.

Bệnh muôn đời của con người là tự đề cao mình nhiều hơn giá trị thật nên rơi đúng vào quy luật của sự suy tàn.

Một số công ty lớn ở Nhật hay Hàn Quốc hiện nay luôn kiểm tra tâm lý nhân viên rất kỹ về điểm này, không cho các nhân viên nghĩ rằng công ty mình là top của thế giới, vì hậu quả bất lợi xảy ra ngay tức khắc.

Các cơ quan tình báo giỏi đều dạy nhân viên tâm lý cẩn thận cảnh giác với sự kiêu ngạo chủ quan khinh địch. Lúc nào cũng phải nghĩ đối phương giỏi hơn mình.

Có một võ phái cũng áp dụng đạo đức khiêm tốn này, dạy môn sinh biết tôn trọng mọi võ phái khác vì hiểu rằng các võ phái khác giỏi hơn mình.

Nhưng khi ta làm việc vất vả, học hành vất vả, tu hành vất vả, thì khi có chút kết quả, ta đều bị tâm lý kiêu ngạo làm cường điệu lên, đều tự đánh giá mình cao hơn giá trị thật của mình.

Người tu thì tưởng mình chứng thánh quả cao siêu rồi, doanh nghiệp thì tưởng mình lên top 10 rồi. Nghệ sĩ thì tưởng mình được yêu thích nhất rồi. Hậu quả là tiêu rồi.

Ta phải cố gắng tự đánh giá mình đúng với giá trị thật của mình, mà chắc ăn để khỏi bị lầm, cứ đánh giá mình thật thấp, vậy mà bền vững đi tới. 

TT. Thích Chân Quang