Nếu mình mở lòng quý mến tất cả người trong thành phố, thì tâm mình bao trọn một đô thành. Khi lòng mình rộng đến mức có thể thương yêu hết thảy đồng bào, dù quen hay chưa quen, thì tâm ấy lớn bằng cả đất nước.

Và nếu một ngày, mình có thể mở lòng ra mà thương được tất cả chúng sinh trên thế gian – không phân biệt quốc độ, màu da, tín ngưỡng – thì cái tâm ấy đã rộng lớn bằng cả thế gian này.

Không dừng ở đó, nếu mình có thể khởi lòng thương yêu đến cả những chúng sinh vô hình – những ai mình chưa từng gặp mặt, chưa từng biết đến – thì tâm mình đã bắt đầu ôm trọn cả pháp giới, rộng khắp mười phương.

Nhưng bạn biết không, điều ấy không chỉ là chuyện viển vông. Nó bắt đầu từ những điều rất gần. Nếu mình chưa thương nổi… con dâu trong nhà, thì cái tâm ấy còn chưa vượt qua nổi ranh giới gia đình nhỏ. Chỉ khi mình có thể mở lòng ra thương yêu được người ấy, thì cái tâm mới lớn hơn cái ngã của mình.

Nếu mình chưa thương nổi người đệ tử – cho dù người ấy còn nhiều vụng về, khó thương, chướng mắt – thì mình chưa thực sự có một tấm lòng rộng lớn. Bởi thương yêu không phải chờ cho người ta dễ mến rồi mình mới yêu thương. Thương là một nghệ thuật của người tu tâm: thấy người còn đau khổ nên mới cần được thương.

Muốn như vậy, mỗi ngày mình cần luyện tâm qua bốn bước thực tập:

1. Từ – mở lòng ra để ban vui.

2. Bi – cảm nhận nỗi khổ của người khác để dấn thân cứu khổ.

3. Hỷ – vui với niềm vui của người, không ganh ghét, đố kỵ.

4. Xả – buông bỏ cố chấp, thương yêu không điều kiện.

Khi tâm mình lớn ra, hạnh phúc cũng lớn theo. Tâm càng rộng, đường càng thênh thang. Tâm càng sâu, trí càng sáng. Như cổ nhân từng nói:

“Tâm bao thái hư – Lượng châu sa giới”

(Tâm rộng như vũ trụ – Lượng chứa cả muôn loài.)

Hãy về đây với thiên nhiên,

Thân tâm thanh tịnh, nhẹ tênh bụi trần.

Đường xưa rũ sạch phong trần,

Thong dong từng bước, đến gần chân như.

Tỉnh Thức