Cái bản ngã này rất khôn khéo, luồn lách rất tinh vi nên thận trọng chú tâm quan sát để thấy ra những ngõ ngách ngụy trang, những đường lối phản ứng của nó. Nhớ là quan sát thôi chứ không phê phán hay kiểm duyệt gì cả. Vì làm như thế bản ngã sẽ tránh né và giấu mặt dưới những hình thức nguy hiểm hơn.

Trò chơi trốn tìm của Ngã và Tánh Biết

Tánh biết là người tìm, bản ngã là người trốn, và bạn chỉ quan sát để thấy ra chứ đừng mong nó không xuất hiện. Những thành tố của cái ngã xuất hiện càng nhiều thì bạn càng tìm thấy kẻ ẩn núp dễ dàng hơn. Đừng sợ, cứ bình thản sáng suốt mà thấy ...

Bản chất của Ngã và Tánh Biết

Bản ngã vốn lăng xăng, nhưng tánh biết luôn lặng lẽ chiếu soi nên khi vọng tưởng bạn chỉ cần biết đang vọng tưởng là được. Giống như chăn trâu, chỉ cần biết trâu đang làm gì là được. Người chăn trâu không nên bắt trâu phải quy phục một cách chủ quan theo ý mình mà phải thương yêu và hiểu biết rõ ràng mọi hoạt động cũng như bản tánh của trâu thì mới giúp nó thuần thục và hữu ích được. Tánh biết soi chiếu thân tâm cũng chính là để biết rõ tánh tướng thể dụng của thân tâm hầu vừa trả nó về với thực tánh của nó vừa phát huy khả năng lợi ích cho mình và người một cách tự nhiên.

Thân, Tâm , Trí

Thân là thân, tâm là tâm, trí là trí như thực tánh của nó nên dĩ nhiện không có cái Ta, của Ta và tự ngã của Ta trong đó, vì khái niệm "Ta" chỉ là ảo tưởng, hoàn toàn không có thực. Thân-tâm-trí vốn vận hành theo nguyên lý tự tánh (sabhāva) của nó nên không chìu theo tư ý của cái Ta ảo tưởng. Chính khi cái Ta ảo tưởng xen vào mới thấy thân-tâm-trí lệch lạc đi theo ảo tường mà nó cho là, phải là, sẽ là mà thôi.

Thân vốn là công cụ của cái Tâm

Nuông chìu bản thân là cung phụng lợi dưỡng cho cái Ta ảo tưởng được tha hồ buông lung phóng dật theo tư kiến tư dục của nó, ngược lại khổ hạnh là bắt buộc, dồn nén, áp chế bản thân phải chịu những khổ hình với hy vọng biện pháp khắc kỷ ép xác này sẽ giúp sớm thoát khỏi ảnh hưởng của thể xác để rèn luyện cho tâm hồn được hoàn hảo và tự do giải thoát, nhưng đó chỉ là ảo tưởng của cái Ta, vì thực ra cái thân vốn vô tội, nó chỉ là công cụ của cái tâm mà thôi.

Thầy Viên Minh