Chùa Hạnh Đức - PG & Đời Sống

Hành thiền

14/06/2013 12:54

Có khi nào bạn thử hỏi, những lời dạy của Đức Phật và phương pháp hành thiền có còn thích hợp với thời đại này nữa không?

Thiền minh sát có cần thiết cho những người sống trong một xã hội tân tiến và phức tạp không? Và thường được trả lời, thực tập thiền rất khó vì hành thiền bạn gặp sự loạn động, bạn thường nghĩ rằng sự ồn ào, tiếng xe chạy, tiếng người nói, hình ảnh bên ngoài là những chướng ngại đến quấy nhiễu bạn, khiến bạn phóng tâm, trong khi bạn cần sự yên lặng, rồi cho rằng không ai có thể đoạn trừ loạn động ấy. Thực ra thế giới chúng ta đang sống, nơi nào không có loạn động. Những ngoại cảnh và sự hưng phấn ấy, thường làm cho tâm bị xáo trộn, nên ý niệm tham lam, ganh tị, sân si, vọng tưởng liền phát sinh, làm cho tâm ô nhiễm. Hãy bảo vệ tâm của mình chống lại bất kì hình thức xáo trộn nào. Thiền là phương tiện giúp ta bảo vệ tâm, người khéo dụng công khi tập trung vào bất kì sự vật hiện tượng nào dù vui hay buồn vẫn không có lòng tham đắm hay thù hận phát khởi.

Tại sao ta phải hành thiền và hành thiền là gì ?

Bạn đừng thắc mắc nữa, hãy ngồi xuống tĩnh lặng rồi tập thở để nhận diện rằng mình còn đang sống đây, bởi Đức Phật dạy “mạng người trong hơi thở”. Khi nhìn thấy được cái chết cận kề ta trong hơi thở này, ta sẽ không còn muốn nuông chiều hay làm nô lệ cho xác thân này nữa, vì hàng ngày chúng ta dành quá nhiều thời gian để lo cho thân thể, nào tắm rửa, trang điểm thư giãn,... nhưng thử hỏi, chúng ta dành bao nhiêu thời gian để quan sát, để hơi thở là sợi dây kết nối giữa thân và tâm. Ở đây tôi thử hỏi đôi điều có ai nhận ra mình không biết thở? Biết ở đây là “nhận diện” và “quan sát”, là xác định theo dõi. Nếu bạn biết được như thế, tức là bạn đã nắm được chìa khóa để mở cửa hạnh phúc và khổ đau. Thiền là việc hiểu được tâm và khéo dụng tâm.

Những người mới bắt đầu hành thiền phân vân không biết hành thiền là gì?

Hành thiền là cố gắng đối diện với phiền não, không nuôi dưỡng thói quen cũ. Phiền não tham-sân-si là gốc rễ của sự khổ đau. Chúng ta phải học cách chế ngự chúng, chiến thắng và thoát khỏi sự kiểm soát và điều khiển của chúng để làm chủ tâm mình. Cuộc chiến đấu này thật khó khăn, như phải xa rời người bạn thân đã sống với nhau từ thuở thơ ấu.

Hơn nữa nếu bạn ngồi thiền mà muốn đạt thế này, trở nên thế kia thì tốt hơn đừng ngồi thiền nữa, vì nếu đạt được, tâm tham sẽ được huân trưởng, nếu không thì sân giận sẽ thiêu đốt tâm bạn. Đừng kỳ vọng hay mang thêm một ý tưởng gì vào việc hành thiền của bạn. Hãy xếp vào kho mọi ý niệm hay tư kiến của mình.

Vậy cái gì là cần thiết khi hành thiền?

Cái mà bạn cần để hỗ trợ cho việc hành thiền, là giữ giới luật. Giới rất đơn giản, chỉ có 5 giới. Không sát sanh, không trộm cướp, không tà dâm, không nói dối, không dùng chất say làm mất chánh niệm. Đức Phật dạy “làm điều lành, lánh xa điều ác, giữ tâm trong sạch” và việc hành thiền cũng vậy, “lánh xa điều xấu và giữ gìn điều tốt”. Nếu dùng giới luật làm căn bản cho mọi hành động, lời nói, tâm của bạn sẽ hiện hóa, trong sáng và yên tĩnh. Thiền sẽ dễ dàng phát triển trên mảnh đất này. Những điều xấu xa có tồn tại trong tâm của bạn không? Dĩ nhiên là còn. Thiền sẽ làm tâm bạn trong sáng.

Thứ đến để hành thiền tiến bộ bạn cần có một vị thầy để hướng dẫn bạn. Có nhiều hiểu biết sai lầm về sự tập trung tâm ý, nhiều hiện tượng bất thường sẽ xảy ra trong lúc bạn hành thiền. Lúc xảy ra, vị thầy sẽ kịp thời hướng dẫn và đặc biệt điều chỉnh những sai lầm của bạn. Những lời dạy của thầy thường giúp bạn tinh tấn, khiến tri kiến phát triển trong tâm bạn. Hãy để thầy hướng dẫn vì bạn rất dễ quên đường thực hành. Mục đích gần của thiền là để rèn luyện tâm và định tâm một cách có hiệu quả cao trong đời sống, sẽ tìm được con đường thoát khỏi sự bất như ý và đạt được bình an cho chính mình, cùng tất cả chúng sinh. Mục tiêu tối hậu của thiền là để giải thoát ta khỏi sinh tử luân hồi.

Thiền đòi hỏi sự cố gắng không ngừng nghỉ. Hãy thở vào, thở ra, như vậy mọi ngày với ý thức toàn thân an tịnh là ta đưa thân đi về với tâm, đưa tâm đi với thân, thân và tâm có mặt trong nhau, trong từng hơi thở. Thở vào ta tiếp xúc với sự trong sáng của thân tâm ta, thở ra đem sự trong sáng ấy hiến tặng cho cuộc đời. Khi bạn tiếp xúc hành thiền đều đặn thì sẽ có định tâm. Dùng định tâm để phát triển trí huệ.

Bạn nên nhớ rằng phải luôn tinh tấn, kham nhẫn vì luyện tâm rất khó. Bạn đừng có băn khoăn rằng bao lâu? Một hay hai tháng có đủ luyện tâm an tịnh không? Cứ kiên nhẫn với nỗ lực đúng, chúng ta sẽ đạt được trí tuệ.

Nào, giờ bạn hãy ngồi xuống trong tư thế hoa sen và quán niệm hơi thở, bạn sẽ thấy hạnh phúc ngay đây, bây giờ. Tịnh Độ cũng ở đây, ngay hiện tại này.

Chúc bạn thành công!

Viên Đạo (ĐPKS)

Hành thiền

Các tin tức khác