Vị Phạm thiên này cũng  loại trừ những phiền não vi tế  (pariyutthana akusala)  - được so sánh với thân cây độc -  bằng thiền định, nhưng không loại trừ  các hành động bất thiện  có nguồn gốc từ nhiều đời kiếp trước hay  bất thiện ngủ ngầm (anusaya akusala),  đó là bộ rễ truyền sự sống cho cây độc.  Do vậy, vị Phạm thiên này đã  tái sinh làm một con heo nái.

Lần nọ, Đức Phật ngụ  tại tu viện Veluvana gần thành Vương Xá (Rajagaha). Một hôm,  cùng với Ashin Ananda  và Tăng đoàn, Đức Phật đã đi vào thành Rajagah để khất thực.  Trên đường đi, nhìn thấy con heo nái ở lối vào thị trấn, Đức Phật mỉm cười và ngài Ashin Ananda đã hỏi Đức Phật tại sao Ngài mỉm cười như vậy.  

Đức Phật đáp Ngài mỉm cười do Ngài thấy con heo nái nhỏ  đó là  kết quả của một sự tái sinh từ cõi Phạm thiên. Nó đã từng làm một con gà mái ở gần trai đường của Tăng đoàn trong thời kỳ  Đức Phật Kakusandha.  Do hàng ngày nghe chư Tăng  tụng về chiếu kiến nghiệp xứ ( vipassana kamatthana ),  con gà mái này sau khi chết,  đã  tái sinh làm  một công chúa trong trong cõi người.

Nàng công chúa xuất gia và trở thành một Tỳ kheo ni.  Tỳ khưu ni  này  giữ giới rất nghiêm ngặt,  việc này cũng như chặt bỏ ngọn của cây độc.   Một ngày nọ, nhờ  thực hành thiền định với đề mục bất tịnh khi nhìn thấy giòi trong nhà vệ sinh,   Tỳ kheo ni này chặt  được thân cây- đoạn giữa - và  đắc tầng thiền. Cô đã sống một cuộc sống an lạc do sơ thiền đem lại.   Sau khi chết,   cô  được tái sinh vào cõi Phạm thiên .

Sau khi hết tuổi thọ ở cõi Phạm thiên,  cô tái sanh làm con gái của một người đàn ông giàu có.  Là  con gái của gia đình  giàu có, cô đã làm một số việc bất thiện, và giờ đây, cô ta trở thành một con heo nái nhỏ đứng tại cổng thành Rajagaha trong thời kỳ giác ngộ của Đức Phật Thích Ca.  Các vị Tỳ kheo đều cảm thấy  tiếc cho con heo ấy sau khi nghe Đức Phật giải thích như vậy.

Lý do tại sao cô từ một vị Pham thiên cao quý trở thành một con vật thấp kém  là do khi cô  làm một Tỳ kheo ni và thực hành Pháp (Dhamma),  cô  chỉ giữ giới (sila).  Việc này  ví như cắt ngọn của cây độc.  Tiếp đến  cô thực hành thiền định, và loại thiền này  chỉ giúp cô chặt  được phần thân của cây độc.  Cô đã không thực hành Tứ niệm xứ để nhổ tận gốc  cây độc cho đến khi  đạt  được Đạo Tuệ.

Châm ngôn:  Không nhổ tận gốc phiền não ngủ ngầm, tái sanh làm con heo nái.

Biết tâm của các Tỳ kheo đầy thương cảm cho con heo,  Đức Phật đã dạy như sau:

"Này các Tỳ kheo, nếu chỉ có các nhánh cây bị chặt,  gốc rễ vẫn còn,  chưa được cắt hoặc chưa được nhổ tận gốc, các  nhánh sẽ mọc  và phát triển mạnh trở lại. Tương tự như vậy,  các hành động bất thiện của thân và khẩu (vitikkama akusala)  được ví như là ngọn của cây độc vàì nó  được loại trừ bởi giới. Nỗi ám ảnh của bất thiện pháp hay phiền não vi tế (pariyutthana akusala) ví như thân cây,  nó bị đốn, chặt  bởi thiền chỉ. Nhưng nếu phiền não ngủ ngầm  (anusaya akusal), được ví như rễ cái của cây độc không tiêu diệt bởi Đạo Tuệ (Magga Nana), chúng sanh sẽ trầm luân và không ngừng đau khổ, chịu tất cả các loại khổ đau như tái sinh, già, bệnh, chết, sầu, bi v.v…” (Pháp Cú  2/332 )

Tất cả các vị Tỳ khưu lắng nghe lời dạy của Đức Phật đã thực hànhh Tứ niệm xứ cho đến khi họ đạt được Đạo Tu, nhờ vậy họ đã có thể nhổ tận gốc rễ của những  bất thiện pháp có  từ vô số kiếp quá khứ (anusaya akusala), họ trở thành các bậc thánh Dự lưu và thoát khỏi khổ cảnh của vòng sinh tử luân hồi.

Châm ngôn:

Chỉ chặt  nhánh,  không nhổ tận gốc, nhánh của cây độc sẽ  phát triển mạnh trở lại.

Không tận diệt phiền não ngủ ngầm, đau khổ  sẽ quay trở lại.

Tận diệt phiền não ngủ ngầm, giải thoát khỏi đau khổ.

Muốn tận diệt phiền não ngủ ngầm,   phải  thực hành Tứ Niệm Xứ.

Trích bài viết  "Diệt trừ bất thiện pháp giống như diệt trừ cây độc" - Theo: Dhamma Padetha Eradicate Akusala Like a Poison Tree

Chuyển ngữ: Supanna Thiện Trí