Thế nào là tôn trọng bản thân mình? Đó là lúc nào bản thân mình cũng phải có ước muốn, có lý tưởng: ta phải làm một người vĩ đại, một người giỏi. Tỷ dụ như chúng ta muốn làm một vị cao tăng thanh tịnh, hướng dẫn những người khác tu học tiếp nối ngọn đèn chánh pháp, giống như những bậc cao tăng đến truyền giáo ở nước ta, chúng ta quan sát những hành vi của họ, để mình cũng bắt chước học theo. Đây chính là điều mà chư tổ nói “bỉ ký trượng phu ngã diệc dĩ”. Lại phải có ước muốn hơn nữa, như tương lai mình sẽ làm một vị Bồ tát, rồi thì xem trong kinh, quán sát những hành động của chư vị Bồ tát, rồi tùy theo sức lực của mình mà thực hành theo. Đó là tự tôn. Nhưng cũng phải biết phân biệt giữa tự tôn với cống cao ngã mạn, vốn không giống nhau. Cống cao là tự đề cao mình, coi trời bằng vung, hành vi hồ đồ; tự tôn là tự mình nỗ lực tinh tấn, vun bồi đạo đức bản thân mình, trong đó không có một ý nghĩ, một hành vi nhỏ nhặt nào tỏ vẻ khinh chê người khác.

Các bạn trẻ, muôn vạn lần đừng bao giờ tự cho mình là một đứa trẻ, một chú tiểu, cũng đừng bao giờ cho rằng mình chỉ là một người xuất gia bình thường, nào dám có ý nghĩ làm cao tăng, đại đức, nói gì làm Bồ tát. Đừng bao giờ có ý nghĩ như vậy! Phàm việc gì cũng bắt đầu nơi chính bản thân mình, đặc biệt là bắt nguồn từ nơi con người có ý chí và nghị lực cao thượng, thì không việc gì là làm không được.

Các bạn trẻ nếu suy nghĩ rằng ta không dám hy vọng làm cao tăng, làm Bồ tát, thì cuộc sống sẽ tùy tiện, thậm chí sẽ tự ruồng bỏ mình, dễ dàng đi đến chỗ sa ngã, đọa lạc, như vậy không phải là rất nguy hiểm hay sao? Các bạn phải biết rằng, tuổi tuy còn ít, nhưng ý chí và nghị lực thì bất phàm!

Tôi vẫn thường hay nói một câu với quý vị rằng, chúng ta theo Phật xuất gia tu học, cái vị trí mà chúng ta đang đứng vô cùng tôn quý. Nếu chỉ nói về hình thức thôi, thì việc cao tóc, đắp áo cà sa thôi, cũng đã làm thầy của trời người rồi. Quốc vương, chư thiên, và loài người đều đến lễ bái, chúng ta đâu thể ngồi yên mà thọ nhận được. Các bạn có biết được đạo lý này không? Từ nay trở về sau, các bạn phải biết tự tôn trọng bản thân mình, muôn vạn lần không nên phóng ý, buông lung tùy tiện.

Trên đây là bốn điều căn bản, mà tất cả những người xuất gia, nhất là những người xuất gia trẻ, phải đặc biệt chú ý. Ngoài ra, tôi không còn biết nói gì nhiều. Không bao lâu nữa tôi phải nhập thất bế quan, không có thời gian và cơ hội để cùng đàm đạo với quý vị, thật là không phải! Tuy nhiên, trong thời gian nhập thất, mỗi tháng bốn ngày, tôi vẫn duy trì thời khóa giảng luật, vậy nếu có thời gian, quý vị có thể đến tham dự! Hôm nay được trò chuyện với quý vị, tôi vô cùng hạnh phúc. Tôi hy vọng rằng, quý vị sẽ ghi nhớ bốn điều tôi vừa nói vào trong tâm khảm, để luôn luôn tự nhắc nhở mình, tinh tấn hành đạo. Thời gian nói chuyện cũng đã nhiều, khiến quý vị mệt mỏi tinh thần, thật là không phải, xin quý vị thứ lỗi cho!

Trích BỐN ĐIỀU KHUYÊN NHỦ

Hoằng Nhất đại sư
Thích Nguyên Hùng dịch