Thời Đức Phật còn tại thế, sau 9 năm thành đạo, Ngài thường xuyên du hóa tới thành Kosambi - một thành phố nổi tiếng của Ấn Độ cổ. Tại đây, có một cặp vợ chồng Bà la môn có tên là Magandiya nhận thấy sắc tướng của Đức Phật hơn người nên muốn gả cô con gái vừa tuổi trăng tròn vô cùng xinh đẹp cho Ngài.

Điều phục tâm là cốt tủy tu tập theo giáo pháp Đức Phật. Tâm phải được huấn luyện như luyện ngựa, luyện voi cho đến khi thuần thục. Bởi Ngài dạy rằng tâm chúng ta rất hoang dại, vì chúng ta không thể kiểm soát được nó. Các hoạt động dù tốt hay xấu đều là sự phóng chiếu của tâm. Tôn chỉ của Phật giáo Nguyên Thủy là “tránh hết thảy ác”, còn của Phật giáo Đại thừa là “làm hết thảy lành”. Cả hai thừa đều cùng một tôn chỉ: mọi thứ hoàn toàn tùy thuộc vào tâm - vì tâm là năng lực duy nhất tạo nên hoạt động thiện hay ác.

Khi chúng ta quán sát giáo nghĩa Tứ diệu đế một cách kỹ lưỡng, điểm chủ yếu mà chúng ta thấy là sự quan trọng của tâm trong vai trò xác định kinh nghiệm của chúng ta về đau khổ và hạnh phúc.

Một người khi cảm thấy oán hận, phẫn nộ, khủng hoảng và lo lắng thì cũng theo đó mà xuất hiện sự cáu kỉnh, căng thẳng. Một cảm xúc tiêu cực này cứ tích tụ thì lâu ngày sẽ dẫn đến nhiều bệnh lý.

Bạn là một cộng đồng các sinh thể

Thoạt nhìn chúng ta tưởng những người nhẫn nhục phải cam chịu quá nhiều thiệt thòi vì sự dại khờ của họ, nhưng thực ra đó chính là những người khôn ngoan, dũng cảm và hạnh phúc nhất trên đời, vì họ đã có đủ khả năng biến khổ đau thành niềm an lạc.

Có chuyện kể lại về chuyến đi Đức Phật thăm Tỳ Kheo lâm bệnh khiến ai cũng phải ngỡ ngàng như sau:

Hạnh phúc quả thật ngắn ngủi. Đôi khi ta phải mất rất nhiều thời gian và năng lực để tạo dựng, nhưng rồi nó cứ bỏ mặc ta mà đi một cách tàn nhẫn.

Chân lý đầu tiên mà Đức Phật dạy trong Tứ diệu đế là sự thật về khổ, Khổ đế. Đức Phật dạy bản chất của thế gian là bất toàn, bất toại nguyện, là vô thường, là đau khổ.

Chuyện cũ kể lại rằng, như mọi ngày, một người nông dân ra thăm đồng để xem lúa của mình như thế nào thì ông bắt gặp con bò của hàng xóm lạc vào ruộng nhà mình. Ông vô cùng tức giận khi thấy con bò đang ung dung gặm lúa và giẫm đạp hoa màu.