Trong nghi thức cầu an của một số truyền thống Phật giáo hiện nay, đọc tụng Bảy giác ý (Thất giác chi) được ứng dụng phổ biến.

Đức Phật dạy “Nhất thiết duy tâm tạo” hay “Tâm dẫn đầu các pháp”, tâm ý quyết định kết quả của hành vi con người. Cho nên cùng một việc làm như nhau nhưng xuất phát từ động cơ tâm ý khác nhau sẽ cho kết quả khác nhau.

Trong đạo Phật đau khổ gây ra bởi tham sân si, mà tham sân si do từ vô minh mà phát triển và lớn lên. Như vậy, muốn chấm dứt đau khổ, ta phải xé tan bức màn vô minh ấy đi.

Chớ làm các điều ác là dừng nghiệp. Giữ năm giới, không làm các điều ác là dừng nghiệp. Vâng làm các việc lành là chuyển nghiệp. Nghiệp xấu chuyển thành nghiệp tốt. Giữ tâm ý trong sạch là sạch nghiệp.

Chuyện mô tả một người giả vờ chết sau khi uống một ly nước lọc, mà người nhà tưởng ông đã uống thuốc độc để quyên sinh.

Chúng ta thường nghe nói đến chữ "nghiệp" trong cuộc sống hằng ngày, cũng như trong đạo Phật, như là: nghề nghiệp, tội nghiệp, nghiệp báo, nghiệp chướng, nghiệp nhân, nghiệp quả. Vậy mỗi Phật tử chúng ta hãy tìm hiểu: "Nghiệp" là gì?

Mọi sự an vui và đau khổ trên đời nầy đều do tội và phước mà sanh ra, vì thế muốn có được sự tu hành chân chính, trước hết chúng ta phải thấu hiểu thế nào là tội và thế nào là phước.

Một thời Thế Tôn trú ở Savatthi, tại vườn ông Anàthapindika dạy các Tỷ kheo: Này các Tỷ kheo, có ba hạng người này xuất hiện ở đời. Thế nào là ba? Hạng người với trí tuệ lộn ngược, hạng người với trí tuệ bắp vế, hạng người với trí tuệ rộng lớn.

Nếu chúng ta để ý trong các khóa tu định kỳ của chùa, hay các buổi đi nghe thuyết pháp thì số lượng người nữ luôn nhiều hơn người nam. Nhiều vị đã thắc mắc là tại sao người nữ thì thường đi chùa, đi tu học nhiều hơn người nam?

Quán sát tâm theo cách này, tâm trí chúng ta dần dần trở nên sáng láng, minh mẫn và tỉnh táo hơn.

Nghĩ rằng cứ phải dõi tâm vào những việc mình đang làm, cả trong tư tưởng và suy nghĩ, chúng ta thấy ngán! Mỗi ngày biết bao nhiêu là việc, làm sao thực tập đây? Đừng vội nản, nếu chúng ta biết cách trụ tâm, cả núi công việc hằng ngày, lần lượt từng việc một, đều được làm trong tỉnh thức. Một số ‘mẹo’ nhỏ sau sẽ giúp chúng ta:

Đức Phật đã dạy hãy nhìn cây chuối ngã theo chiều gió thì biết rằng lúc chết chuối sẽ nằm về hướng nào. Con người cũng vậy, chúng ta cũng biết lúc lâm chung ta sẽ đi về đâu bằng cách nhìn vào những gì ta đang làm ở kiếp nầy.

Phước hữu lậu là làm cho mình và cho người an vui tương đối trong vòng sanh tử luân hồi. Muốn thực hiện được phước dù là phước hữu lậu ta phải ứng dụng cả ba thứ thân, khẩu và ý.

Quý vị biết không: “Bởi trong quá trình dòng nước chảy về phía trước, nó sẽ gặp phải vô số chướng ngại vật, thậm chí có những cản trở không thể vượt qua. Vì thế, nó chỉ còn cách chọn đường vòng để chảy tiếp. Cũng nhờ đi đường vòng, dòng sông sẽ tránh được các chướng ngại nhau và sẽ đến được biển lớn”.

Ðức Thế Tôn dạy những lời này trong khi Ngài đang trù tại Trúc Lâm, liên quan đến Akkosa Bhàradvàja.