Cổ nhân nói:  

- Ngày tháng qua mau như thoi đưa, thời gian vùn vụt trôi nhanh như tên bắn. 

Đả thiền thất đến ngày mai là xong. Theo quy củ, sáng mai sẽ có tra khảo, vì đả thất là cách thức khắc kỳ thủ chứng. Chứng nghĩa là chứng ngộ, tức thấy tận bổn địa phong quang, hay ngộ đến Như Lai diệu tánh. Vì muốn biết trình độ công phu của quý vị trong bảy ngày, nên mới tra khảo xem xét. Quý vị phải đối trước đại chúng mà thưa bạch rõ ràng những điều mình chứng biết. Khi đó, gọi là thâu nhặt tiền vé của tất cả mọi người. Nói cách khác, chúng ta tham gia đả thiền thất, nghĩa là ai ai cũng có thể khai ngộ, hầu mong hoằng dương Phật pháp, cứu độ chúng sanh. Hiện tại, không nhất thiết ai ai cũng phải khai ngộ; nếu chỉ có một người liễu đạo, thì cũng thâu được tiền vé. Nghĩa là một người trả tiền ăn cho mọi người. Nếu mọi người đồng phát khởi đạo tâm tinh tấn, thì ai ai cũng đều khai ngộ. Cổ nhân nói:  

- Phàm phu thành Phật rất dễ dàng. Dẹp trừ vọng tưởng lại rất khó. 

Từ vô thủy đến nay, chúng ta tham lam ái nhiễm, chấp trước nặng nề, nên mới bị lưu chuyển trong vòng sanh tử. Tám muôn bốn ngàn trần lao, cùng bao loại tập khí xả bỏ không nổi, khiến chẳng được ngộ đạo, nên khác hẳn với chư Phật chư Bồ Tát, những bậc thường giác không mê. Do đó đại sư Liên Trì nói: 

"Nhiễm duyên rất dễ,  

Đạo nghiệp khó thành,  

Mê việc trước mắt  

Muôn duyên sai biệt  

Cảnh như gió thổi  

Hoại rừng công đức  

Lửa tâm cháy phừng,  

Đốt hạt Bồ Đề,  

Đạo đồng tình tâm   

Thành Phật dễ dàng  

Đối người như mình,  

Đồng được tùy hỷ,  

Chẳng thấy thị phi  

Trên cung dưới kính  

Phật pháp thường hiện  

Chặt đứt trần lao!"  

Những câu kệ trên nói rõ đạo lý chân thật! Nhiễm, tức nhiễm ô. Phàm phu đều tham nhiễm tiền tài, sắc đẹp, danh vọng, lợi lộc, cùng khởi tâm sân hận gây chiến tranh. Đối với hai chữ 'Đạo Đức', như chân bị đá buộc. Từ sáng đến tối, cứ mãi sống trong vui buồn giận tức, thương mến, ghen ghét, tham lam, và ái nhiễm phú quý vinh hoa, nên chưa hề cắt đoạn bao loại thế tình, cũng không nghĩ gì về đạo. 

Thế nên, rừng công đức bị phá hoại và hạt Bồ Đề bị đốt rụi. Nếu lạnh nhạt với thế tình, đối xử bình đẳng với tất cả bè bạn, oan gia, cùng mọi chúng sanh, và xem người nghèo như mình nghèo, xem kẻ khác yếu như mình yếu, cũng không giết hại, không trộm cắp, không tà dâm, không nói láo, không uống rượu, lại thường phát tâm Bồ Đề, thì đạo nghiệp mới tương ưng, chóng lập địa thành Phật. Vì vậy bảo: 

- Đạo tâm nếu đồng tình tâm, thì thành Phật mau chóng. 

Chư Phật thánh hiền ứng hóa thế gian, và trong mọi việc làm đều vì lợi ích chúng sanh. Vì thế nói rằng cứu khổ ban an vui, khởi tâm từ tế độ muôn vật. Nếu chúng ta tự kiềm chế, nhã nhặn khiêm tốn trong mọi trường hợp, cùng nơi các việc làm đều không nhằm vì mục đích hưởng thụ cá nhân, thì làm việc gì cũng thành công, và người người chẳng hề thọ khổ. Đồng thời, quả báo chơn thật thù thắng cũng được viên mãn tròn đầy, như thuyền nhấp nhô lên xuống đồng với mực nước. Nếu dùng tâm từ bi cung kính để đối đãi người, mà chẳng tự cao tự đại, cùng chẳng kiêu xa giả dối, thì khi gặp gỡ, người khác nhất định sẽ có tâm cung kính tôn trọng mình. Ngược lại, nếu chỉ cậy vào tài năng, nộ khí tung hoành ngang dọc, hoặc miệng trái với tâm, luôn vì âm thanh sắc tướng danh lợi, lại lập chước tính toán hầu mong người khác cung kính mình thì không thể được. Cho dầu họ có kính nể mình đi nữa, thì e rằng cũng là ngụy tạo giả dối. Khổng Tử nói:  

- Cung kính người, người hằng cung kính mình. Thương mến người, người hằng thương mến mình. 

Lục Tổ Huệ Năng bảo:  

- Người lỗi ta không lỗi, tức lỗi ta phân biệt người. 

Thế nên, chúng ta chớ khởi tâm thị phi, mình người khác biệt. Ví như chư Phật Bồ Tát, các ngài làm mọi việc luôn vì lợi ích chúng sanh, nên thời thời thường gặt hái quả báo thiện lành. Nếu chúng ta làm được như thế, thì phiền não không thể trói buộc.  

Đức Thế Tôn thuyết ba tạng kinh điển mười hai phần giáo, chỉ vì muốn cứu giúp chúng ta cắt đứt ba độc tham lam sân hận si mê, cùng dạy tu hành giới định huệ, khiến phát khởi tâm từ bi hỷ xả, và thực hành lục độ vạn hạnh, ngõ hầu viên mãn đức tướng trí huệ trang nghiêm pháp thân công đức. Nếu nương theo trên mà hành, thì nơi nơi đều biến thành thế giới Hoa Tạng. 

Hôm nay tham gia đả thất, đa số là các vị tại gia đức độ. Chúng ta nên cố gắng hàng phục tâm mình, mau chóng rời xa triền phược. 

Trích Đường Mây Trên Đất Hoa - HT. Hư Vân