Vào triều Tống, trong thành Hàng Châu có một ngõ gọi là “ngõ quạt”, rất nổi tiếng. Tên này đến từ đâu? Nguyên là câu chuyện Tế Công xé quạt giúp người nghèo bắt đầu tại nơi đây.

Chúng ta quán sát kĩ trong xã hội ngày nay cũng là như thế. Người giàu sang không chỉ chuốc nhiều phiền não, mà khi đi xa cũng rất bất tiện. Cổ nhân dạy: “Giàu sang là của chung năm nhà.” Vì sao gọi năm nhà?

Chính từ lẽ thật này mà người tu hành không thấy có gì xa xôi, mà chỉ có một điều là mê với giác thôi. Mê là chúng sanh, giác là Phật. Mà cái mê cái giác đó từ đâu có? Cũng ngay nơi tâm của mỗi người chứ không ở đâu cả. Chính do tâm mà mê, chứ ngoài tâm lấy gì mê? Nhưng chính nó mê thì cũng chính nó giác. Cho nên mê giác cũng từ nơi tâm.

Vào thời Đức Phật có một nhóm ngoại đạo rất buồn phiền, vì thấy nhiều đệ tử của mình được Đức Phật giáo hóa quy y về với Phật. Một hôm, vị tu sĩ ngoại đạo này nghe một đệ tử của mình có người vợ muốn học pháp của Phật. Ngoại đạo mới gọi người này đến quở trách và ngăn cản không cho.

Phật tử thường hay dâng cúng nhang đèn, bông hoa lên bàn thờ Phật như là một cách tôn kính và tưởng nhớ đến ân đức Tam bảo. Hương hoa, nhang đèn là phẩm vật không thể thiếu trong việc cúng dường. Khi nhang đèn cháy hết và những bông hoa héo tàn qua thời gian nhắc nhở tất cả chúng ta rằng cuộc sống này chỉ là phù du thoáng qua, tất cả đều sẽ biến hoại, cuộc sống vốn dĩ vô thường.

Vô thường là không có gì thường hằng, tồn tại mãi mà phải thay đổi. Đổi thay từ hình thức đến nội dung, từ vật chất cho đến tinh thần, từ hiện tượng cho đến bản chất.

Ðức Thế Tôn dạy những lời này khi Ngài đang trú ở Kỳ Viên, liên quan đến vua trời Ðế Thích.

Hỏi: “Thế nào là chỗ tâm tâm chẳng khác?”

Một hôm có thiền sinh từ Chicago đến Trung tâm Thiền Providence bạch hỏi Thiền sư Sùng Sơn:

Nếu bạn làm việc với mục đích so sánh hơn thua, tốt xấu với người khác, cuộc đời bạn sẽ khổ đau.

Người khó thương là những người có những hành vi không phù hợp với chuẩn mực đạo đức theo quy chuẩn xã hội. Ví dụ như những hành vi, vi phạm pháp luật, vi phạm luân lý gia đình… Người khó thương còn là những người có hành vi hay tính tình không phù hợp với bản thân của chúng ta.

Theo nguyên tắc, mỗi năm an cư, chúng ta có thêm một tuổi hạ, nhưng chúng ta học được gì và thực tập có kết quả đến mức độ nào mới là điều quan trọng.

Có ba hạng người này, này các Tỷ-kheo, có mặt, xuất hiện ở đời. Thế nào là ba? Hạng người với tâm ví dụ như vết thương, với tâm ví dụ như chớp sáng, với tâm ví dụ như kim cang.

Các Lama ở Tây Tạng có một phương pháp huấn luyện tâm đặc biệt trong việc thoát khỏi chấp thủ và ích kỉ ngay nơi mà chúng ta chuyển hóa thân mình thành hằng ngìn, hằng triệu, hằng tỉ thân và đưa chúng cho tất cả chúng sanh. Thực chất, chúng ta nên thực tập loại thiền này ngay bây giờ.

Bài “Thiền trị được bệnh, tại sao?” (4.4.2011) tôi trình bày một trong những vấn đề tổng quát là Thiền có khả năng chống lại sự thoái hóa của telomeres. Điều nầy ảnh hưởng đến tuổi thọ và bệnh tật của chúng ta.