Chuyện ở đời, tốt xấu, đúng sai, không phải lúc nào ta cũng có thể phân định rõ, vì người trong cuộc hay người ngoài cuộc đều có hạn chế trong góc nhìn của mình. Ta thấy thế, nhưng chưa hẳn sự việc đã là như thế.

Một người đàn ông tìm đến nơi thâm sơn cùng cốc gặp một vị thiền sư ở ẩn, hy vọng sẽ tìm được lời giải cho những nghi hoặc trong lòng.- "Con người thường thất bại vì chính dục vọng của bản thân, vậy xin thiền sư cho biết, thế nào là dục vọng?", người đàn ông hỏi.

Già bệnh chết là đề mục quán niệm của Thái tử Sĩ-đạt-ta khi còn sống trong cung vàng điện ngọc, nhờ đó mà Ngài dứt bỏ tất cả buộc ràng quyết chí ra đi tìm đạo. Thật trùng hợp khi về sau có bậc đại đế như Ba-tư-nặc cũng thường tư duy, ưu tư, trăn trở về già bệnh chết. Dù thế gian không ai yêu mến chúng nhưng già bệnh chết là tiền đề quan trọng cho sự nghiệp tu tập để đến chỗ không già bệnh chết, thoát khỏi ngục tù sinh tử tam giới.

Chúng ta sống như gà, không biết điều gì đang xảy ra. Sáng thì dẫn gà con đi kiếm ăn. Tối về chuồng ngủ. Sáng mai lại đi kiếm ăn. Chủ trại rải gạo cho gà ăn mỗi ngày, nhưng chúng không hiểu tại sao chủ lại cho mình ăn. Gà và chủ trại suy nghĩ rất khác nhau.

Vạn pháp chỉ đơn giản là như thế. Chúng không nhằm đem lại đau khổ cho ta.

Những người hay phàn nàn là những người ít được việc nhất. Làm sao bạn có thể phàn nàn vì một việc gì đó khi mà bạn đã không làm gì để đạt được nó?

Thú bị bẫy rập đều khổ. Chúng bị cột xuống, bị dính chặt. Chúng chỉ biết nằm chờ thợ săn đến bắt chúng đi.

Qua ngày mùng một Tết, một số chùa bắt đầu tổ chức cho các Phật tử đi thăm viếng, lễ Phật và cúng dường các chùa. Mục đích là nhằm tạo cơ hội cho Phật tử gieo duyên, làm phước đầu năm. Nếu mong muốn cầu an thì đây là cách cầu an đúng tinh thần nhân quả.

Như người lữ hành đường xa đang rất khát nước. Anh ta xin nước, nhưng người ta bảo anh, “Anh có thể uống nước này nếu muốn. Nước trong, không có mùi, vị ngọt, nhưng là nước độc, tôi cảnh báo anh. Nó độc đến chết người hay khiến anh đau như chết”. Nhưng người lữ hành không quan tâm vì anh ta quá khát. Hoặc giống như người sau giải phẫu. Bác sĩ bảo không được uống nước, nhưng bệnh nhân vẫn xin nước uống.

Phàm phu chúng ta không thích khổ. Ta chỉ muốn được hạnh phúc. Nhưng thực ra, hạnh phúc chỉ là đau khổ trá hình. Đau thì là cái khổ rõ ràng. Nói một cách đơn giản, khổ đau và hạnh phúc giống như rắn. Đầu nó là khổ, đuôi là hạnh phúc. Đầu nó chứa độc tố. Miệng nó chứa độc. Nếu bạn đến gần đầu rắn, nó sẽ cắn bạn. Nếu nắm đuôi rắn, bạn tưởng là an toàn, nhưng nếu nắm lâu, rắn sẽ quay đầu và cắn bạn như thường. Đó là vì đầu và đuôi rắn đều thuộc về một con rắn.

Hai người kia thấy một con gà và một con vịt. Người thứ nhất muốn con gà là con vịt, và con vịt là con gà, nhưng không thể nào được. Có cả đời, điều này cũng không xảy ra. Nếu người thứ nhất không dừng suy nghĩ theo cách đó, anh ta sẽ khổ đau. Người thứ hai thấy con gà là gà, con vịt là vịt. Vậy thì không có vấn đề. Khi quan điểm của bạn chân chính, thì không có khổ đau.

Bản tâm của Phật không phải là trọng nam khinh nữ, bởi vì sắc dục là thuộc cả 2 giới tính nam và nữ; đối với nam giới thì nói nữ sắc là đáng chán bỏ, còn đối với nữ giới, thì nam sắc lẽ nào không đáng chán bỏ?

Tổ chức đại hội tế lễ, hiến tế thần linh, cúng dường cho Sa-môn, Bà-la-môn, phổ thí cho người nghèo để cầu thành tựu phước báo cũng như nguyện cầu âm siêu dương thái là tín niệm tôn giáo của Bà-la-môn, là tập tục phổ biến trong xã hội Ấn Độ xưa và kéo dài cho đến tận ngày nay.

Muốn thành tựu thiền định, trước hết và quan trọng nhất phải vượt qua chướng ngại năm triền cái. 1-Hôn trầm, 2-Hoài nghi, 3-Sân hận, 4-Trạo hối và 5-Dục tham là năm thứ tạp chất, cấu uế khiến cho tâm bị trói buộc vào các dục và làm ngăn che, chướng ngại thiền định, trí tuệ...

Tâm an vui, thân khỏe mạnh là quan trọng nhất và tới đây, nhu cầu vật chất còn rất ít. Đức Phật đã thể hiện lý này cho chúng ta thấy trong cuộc sống giáo hóa độ sanh của Ngài, Phật đi khất thực bữa có thức ăn, bữa không có gì thì Ngài nhịn và sống trong Thiền định.