Rất nhiều người đang sống trong hiện tại nhưng lại bi quan về tương lai. Họ luôn tự hỏi: "Không biết rồi cuộc sống của mình năm mười năm nữa sẽ ra sao? Tương lai cuộc đời mình đi về đâu?" Thế rồi, những câu hỏi này lại đưa họ đến những giả thuyết, những suy diễn hết sức bi quan: "Từ trước đến giờ mình đã trải qua nhiều đau khổ, thất vọng rồi. Có lẽ tương lai cũng chẳng có gì khá hơn được! Có lẽ rồi cũng sẽ rơi vào cùng cực bế tắc mà thôi!"

Bi là lòng thường xót rộng lớn trước những nỗi đau khổ của chúng sinh và quyết tâm làm cho dứt trừ những đau khổ ấy.

Đức Phật dạy ác khẩu hay còn gọi là ác ngữ là một trong bốn điều bất thiện thuộc về lời nói (vọng ngữ, ỷ ngữ, lưỡng thiệt, ác khẩu). Nó sẽ gây ra nhiều điều hối hận cho con người trong cuộc sống khi nói ra.

Làm việc chính là vận động! Vận động mới sống, sống nghĩa là có khả năng vận động nhưng sự vận động này không phải là những hành động thiếu suy nghĩ mà vận động theo những quy tắc, phương hướng nhất định.

Nói đến lễ Phật thì ai cũng biết, nhưng động tác lễ Phật như thế nào và ý nghĩa của các động tác ấy ra sao thì nhiều người còn không rõ.

Sống ở đời, bất cứ ai cũng mong muốn một tương lai tốt đẹp hơn hiện tại. Thế nhưng, mong muốn là một chuyện, còn thái độ sống của bản thân con người ta trước mong muốn ấy nhiều khi lại khác hẳn!

Mỗi một sự việc xảy ra được chúng ta tiếp cận và đánh giá theo những cách nhìn khác nhau. Và khuynh hướng thông thường nhất là mỗi chúng ta có một cách nhìn của riêng mình. Ta thường không chấp nhận nhìn theo cách của người khác, hoặc thậm chí luôn cho rằng chỉ có cách nhìn của mình mới là đúng đắn.

Bi là lòng thường xót rộng lớn trước những nỗi đau khổ của chúng sinh và quyết tâm làm cho dứt trừ những đau khổ ấy. Nhưng chúng ta đã học trong khóa thứ ba nói về Tứ đế, cái khổ của chúng sinh thật là mênh mông, rộng lớn không thể nói hêt. Nó bao trùm cả nhân lẫn quả, cả thời gian lẫn không gian, cả phàm lẫn thánh, thật đúng là vô lượng khổ.

Hỷ là gì? Nói cho đúng là tùy hỷ, nghĩa là “vui theo”. “Vui theo” có nhiều cách:

Tuyển tập Phật tự thuyết (Udana), thuộc kinh Tiểu Bộ, có chép câu chuyện Đức Thế Tôn khuyên nhũ các em nhỏ. Vào buổi sáng, Đức Thế Tôn đắp y, cầm y bát đi vào thành Savatthi để khất thực. Giũa Jetavana và Savatthi, Ngài thấy một số thiếu niên đang hành hạ mấy con cá. Ngài liền đi đến cái thiếu niên ấy và nói với các em:

Cổ nhân nói chuyện nhỏ không nhẫn, hay nổi cáu, không thể mưu sự chuyện lớn.

Trong cuộc sống, thái độ bi quan dễ khiến chúng ta nhìn mọi sự việc trên đời bị méo mó đi. Như ở những phần trên chúng tôi đã phân tích, một trong những biểu hiện thường thấy ở những người bi quan là họ luôn than trách cuộc đời này bất công! Thế nhưng, những người lạc quan thì hoàn toàn ngược lại. Họ chẳng những không than trách cuộc đời bất công, mà luôn tìm thấy trong mọi sự việc hằng ngày những lý do để vui sống, để sống có ý nghĩa, có ích.

Chúng ta từ đâu đến? Chúng ta đến từ Chủ nhân Không, chân ngã của chúng ta, vì thế chúng ta phải tìm chân ngã của mình. Khi chúng ta tiến triển qua nhiều đời, chân ngã luôn có mặt với ta. Tuy nhiên chúng ta không biết điều này trừ khi cố gắng tìm nó. Nhận ra rằng mọi vật đến từ chân ngã. Thân xác như lá hay cành đến từ rễ chân ngã. Làm sao bạn có thể quên rễ mà gọi cành lá là “tôi”? Hãy biết rễ!

Người tu Phật chúng ta, ai ai cũng biết đến hai từ buông xả và buông lung.

Một thời, Thế Tôn trú giữa dân chúng tại Koli cùng với các Tỷ kheo. Rồi gia chủ Anàthapindika đi đến đảnh lễ, Thế Tôn nói với Anàthapindika: